“Türkiye Benim İkinci Vatanım” Diyen Macar Türkolog Janos Eckmann

Janos Eckmann, 21 Ağustos 1905’te Macaristan’ın Keszthely kasabasında doğdu. İlk ve orta öğrenimini burada tamamladı. Ardından Budapeşte Üniversitesi Felsefe Fakültesi’ne girerek Macar, Alman, Türk ve Arap filolojisi derslerine devam etti. J.Nemeth ve Gombocz’dan Türkçe, M.Kmosko’dan Arapça öğrendi. 1927-1928 yılında Macar Milli Eğitim Bakanlığı’nın verdiği bursla Viyana Üniversitesi’nde okudu. Burada Avusturyalı Türkolog Prof.Kraelitz ve Prof.Mijk’in derslerine katıldı. 1929’da En Eski Arap Haritasına Göre Doğu Avrupa ve Batı Asya konulu teziyle Budapeşte Üniversitesi’nden mezun oldu. 1929’da Türkiye’ye gelerek birkaç ay İstanbul’da kaldı. 1930-42 yılları arasında lise öğretmenliği yaptı. 1936 yazında ikinci defa Türkiye’ye gidip Orta ve Güney Anadolu’da araştırmalar yaptı. 1937’de doktorasını verdikten sonra 1938-39 yıllarının yaz aylarında Kuzeydoğu Bulgaristan’ın Türklerle meskun yerlerini gezmiş, Eski Cuma’da kaydettiği bazı Türkçe metinlerin haricinde özellikle Varna Türk ağzına dair zengin malzeme toplamıştır.

Türkoloji üzerinde çalışmak için 1942’de Macar Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Berlin’e gönderilmiş, savaş dolayısıyla 1943’de geri dönmek zorunda kalmıştır. Berlin bu konuda önemli bir sahadır. Türkoloji biliminin merkezi Almanya’dır!

1944’te Türkiye’ye gelmiş, Türk dili üzerine ikinci doktorasını yapmak için Prof. Nemeth’in tavsiye mektubu ile Prof. Dr. Ahmet Caferoğlu’na müracaat etmiştir. “Şecere-i Terakime’nin Grameri” adlı tezi almıştır. Ancak savaş ve maddi imkansızlıklar sebebiyle tamamlayamamıştır. Dönemin en büyük problemi haliyle savaş dönemi olmasıdır. Savaşlar büyük yıkımlar bırakmakla beraber, büyük çalışmaların da önünü tıkamıştır. 1945’te Ankara Üniversitesi DTCF (Dil Tarih Coğrafya Fakültesi) Hungaroloji Bölümü’nde okutman olarak çalışmaya başlamıştır. Bölümün 1948′ te kapanmasıyla Macaristan’a dönmek zorunda kalmıştır.

Eckman ülkede siyasi rejimiyle protesto amacıyla görevinden istifa etmiş ve Budapeşte hükümeti tarafından vatandaşlıktan çıkarılmıştır.

Devamı>>>