Hungarikumlar: Pannonhalma – Bin yıllık Manastır ve çevresindeki doğa

Pannonhalma Macaristan’ın Kuzey Batısında Bakony dağlarının eteklerinde bir manastırdır. Aziz Marton dağında inşa edilen manastır, gökyüzüne uzanan kulesiyle çok uzaklardan dikkatleri çeker. Bin yıl önce inşa edilen bu manastır, etrafındaki binalar ve doğal çevresiyle birlikte Macar tarihinin ve kültürünün çok önemli bir parçasıdır.

Her yıl binlerce ziyaretçi çeken bölge, sadece ibadet binasıyla değil, bu binalarda yaşayan Benedikt tarikatı üyelerinin ürettiği ürünlerle de tanınır. Çok önemli geleneklerin yaşatıldığı bölge 1996’dan beri Dünya Kültür Mirasının bir parçasıdır.

2013’de de Hungarikumlar arasına alınmıştır.

“Ora et labora” yani “dua et ve çalış”

Katolik Hıristiyanlığın Benedikt tarikatı Roma İmparatorluğunda kurulan ilk tarikattır. Aziz Benedikt tarafından 529 yılında oluşturulan ilk Manastır bugün Montre Cassino’da bulunmaktadır. Bu kilise etrafında oluşan tarikat daha sonra tüm hristiyan dünyasında yaygınlaşmıştır. Aziz Benedikt’in  ilkesi ve temel kuralı “ora et lobara” yani “dua et ve çalış”tır. Tarikat bugün de üyelerinden üç şey talep eder: “temiz kalmak” (yani cinsel ilişkiye girmemek), “itaatkar olmak” ve de “yoksul kalmak, mütevazi yaşamak”.

Bu tarikatın üyeleri, Macaristan topraklarına ilk kez  996’da geldiler. O dönem Karpat havzasına gö eden Macar kavimleri tarafından yeni Macar devletinin kurulduğu ve bu topraklarda yeni devletle birlikte hristiyanlığın yayıldığı yıllardı. Tarikat üyeleri Marton dağına, bugünkü Pannonhalma’nın bulunduğu yere yerleştiler.

Bu 300 metre yüksekliğe sahip dağda inşa edilen manastır Roma tarzında yapılmış, daha sonraki dönemlerde barok ve klasik tarzlarda genişletilmiş, ve de 55 metre yüksekliğinde bir kuleye sahip olan bir binadır. Macar mimarisinin önemli tarihi eserleri arasındadır.

Manastırın başında, doğrudan Vatikan’daki Papa’ya bağlı bir din adamı bulunur. 40 rahibin faaliyet gösterdiği manastır, burada eğitim veren lisesinin ünü nedeniyle çok özel bir yere sahiptir. Bu okul ülkedeki en eski okuldur. İlk Macar kralı olan Aziz İstvan’ın oğlu İmre de bir zamanlar burada okumuştur.

Manastırın 300 bin kitaba sahip efsanevi kütüphanesi pek çok ender elyazmasını da içermektedir. Arşivlerinde çok sayıda elyazması kitabın, değerli eserin ve tarihi belgenin olduğu da bilinir. Bunun dışında manastırın bir hazinesi ve eski para koleksiyonu da vardır. Manastır iki de huzur evi de işletmektedir.

Manastır alanında bir matbaa da bulunmaktadır. Bu matbaa din üzerine kitaplar basmaktadır. Ayrıca manastır konserlere ev sahipliği de yapmaktadır.

Gelenekler ve yenilikler

Manastır bugün de ilk dönemlerin ilkeleri üzerinde faaliyetine devam etmektedir. Gelenekler, tüm yeniliklere karşı sürdürülmektedir. Burada yaşayan rahipler günlük hayatlarında iki şeyi hiç değiştirmeden devam ettirirler: dua etmeyi ve çalışmayı.

Manastır ziyaretçilere de açıktır. Buraya gelen insanlar rahiplerle birlikte dua etme imkânına da sahip olurlar. Manastırı bir rehber eşliğinde dolaşırlar, tarihle ve geçmişle tanışırlar. Yakın zamanlarda Manastır bölgesinde bir müze de açılmıştır.

Pannonhalma’ya olan ilginin tek nedeni buradaki ortam nedeniyle güçlenen inanç turizmi değildir. Manastıra ait topraklarda ve atölyelerde üretilen ürünlerin doğallığı ve orijinalliği de insanları buraya çeker.

Burada üretilen şifalı bitkilerin ve lavantanın ünü çok uzaklardan insanları buraya çeker. Macaristan’ın pek çok eczanesinde Pannonhalma’da üretilen şifalı çaylar satılır. Yine Pannonhalma bağlarından elde edilen şaraplar da çok özel bir öneme sahiptir.

Türkinfo

Macaristan Ankara Büyükelçiliğinin desteğiyle hazırlanmıştır.