Hungarikumlar: Çok özel bir likör – Unikum  

Efsaneye göre Avusturya İmparatorluğu baş tabibi Dr. Zwack 1790’da imparator II. Josef’e terkibini sadece kendisinin bildiği bir likör sunar. Doktor bu likörün sindirime çok iyi geleceğini söylemektedir. İmparator iifalı bitkilerden yapılan bu içkinin tadına bakar ve şöyle der: “Dr. Zwack, bu çok güzel, eşsiz (Unicum) bir içki!”  Daha sonra Saray dışında da yayılmaya başlayan bu içki zamanla Macaristan’ın en tanınmış içki markalarından biri haline gelecektir.

Dr. Zwack’ın torunlarından biri, 1840’da yani içkinin dedesi tarafından İmparatora sunulmasından 50 yıl sonra, aile mirasında bulunan terkip doğrultusunda üretime başlar. Aile 1883’de de içkinin patentini alır.

“Mideye çok iyi gelir” sloganıyla tanıtılan içkinin üretildiği ilk zamanlardan itibaren iki özelliği vardır. Birincisi likörün kendine özgü küre gibi çok özel bir şişesi vardır . İkincisi de içki şişesinin üzerinde bir haç işareti bulunmaktadır. Geleneklere göre bir şekil olarak küre mükemmelliği temsil eder, haç ise dünyanın dört bir yanına uzanmayı, her şeyi kucaklamayı ve bunun insan sağlığı üzerindeki iyileştirici etkisini simgeler.

Savaşın ardından

1892’de Unikum fabrikası Budapeşte’ye taşınır. Ferencvaros semtinde Tuna nehrine yakın bir yerde kurulan fabrika 1945’de müttefik hava kuvvetlerine bağlı uçaklarca şehrin bombalanması esnasında yerle bir olur. Savaşın sona ermesinin ardından ailenin çabalarıyla ve yatırımlarıyla yeniden inşa edilir, ama inşaatlar tam tamamlandığında da ülkede başlayan devletleştirmeler sonucu Unikum fabrikası devlet mülkiyetine geçer.

1990’ların ardından Macaristan’daki rejim değişikliği sonucunda özelleştirmeler başlayınca da ailenin yeni kuşaklarının temsilcisi Péter Zwack fabrikayı satın alır ve Zwack Unikum Şirketi olarak tekrar likörü üretmeye başlar.

Şirketin en önemli özelliği, başından beri  bir aile şirketi olmasıdır. 2004 yılında şirketi 6. kuşak torunlardan İzabella ve Sandor Zwack yönetmeye başlar. Bu tarih aynı zamanda likörün yenilendiği tarihtir de. Tüketime yeni tatlar sunulur: narenciye tadı ilave edişen yeni likör Zwack Liqueur adıyla ihraç edilmeye başlanır. Bu içki de aynı eski formüle göre üretilmektedir, ancak terkibi bazı yeni ürünlerle zenginleştirilmiştir ve bu nedenle tadı eskisi kadar acımsı bir tonda değildir.

Zwack Müzesi

Zwack ailesinin geçmişini, ünlü likörün tarihini ve nasıl üretildiğini merak edenler için likör fabrikası içinde ziyarete açık bir müze bulunmaktadır.  Budapeşte IX. bölgesinde Dandar u. no:1 adresinde bulunan müze, likörün üretim sürecinin tüm evreleri hakkında bilgi vermektedir. Ziyaretçiler için meşe ağacından hazırlanan fıçılarda dinlendirilmiş likörü tatma imkânı da vardır.

Unikum nasıl içilir?

Likör aslında ziyafetler sonrası sindirim sorunları yaşayan imparator için hazırlanmış bir içkidir. Gizli terkibinde kırktan fazla şifalı ot ve bitkinin olduğu bilinmektedir. Bu bitkiler uzun süre bekletildiktenim sonra damıtılma işlemlerinde kullanılır ve sonra da altı az meşe ağacından hazırlanan fıçılarda demlendirilir.

Likör kalın tabanlı küçük bardaklarda içilir. İlk yudum ağızda bir süre tutulur, deamak tadına varılır, Unikum’un kendine özgü tadı hissedilir. Yemekten önce aperatif olarak içilebileceği gibi, yemekten sonra digestif olarak da alınabilir. Ancak aperatif olarak oda sıcaklığında içilmesi tavsiye olunurken, digestif amaçlarla içildiğinde soğutulmuş olması önerilir. Likör uzmanları şifalı bitkilerden hazırlandığından kışın ısıtılarak da tüketilebileceğini söylerler.

Türkinfo

Macaristan Ankara Büyükelçiliğinin desteğiyle hazırlanmıştır.