Sokaklarda yaşamak Macar yasalarına göre “suç” ilan edildi

Macaristan parlamentosu, sokaklarda yaşayan evsiz barksızların hayat şeklini “suç fiili” olarak tanımlayan bir yasa çıkardı ve anayasayı da bu çerçevede değiştirdi.

Buna göre, bundan böyle kamuya açık alanlarda yaşayan, yoksul, evsiz barksız insanlar “suç işlemiş” kabul edilecek ve de polis tarafından cezalandırılabilecek.

Yeni yasa, belediyelere, bazı bölgeleri evsiz barksızlara tamamen kapatma yetkisi de veriyor. Kolluk kuvvetleri, bu yasanın verdiği yetkilerle karar alan belediyelerin belirlediği alanlardan evsizleri toplayacak, onlara gerekirse para cezası verebilecek ya da bu kişiler hapis cezasına mahkûm edilebilecekler.

Benzer bir yasa hükümet tarafından 2011’de de çıkarılmıştı. Ancak o tarihte Anayasa Mahkemesi, yasayı Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etmişti. Anayasa Mahkemesinin gerekçesinde “sokakta yaşamak zorunda kalan bir insanın bu nedenle yaptırıma uğraması Anayasa tarafından güvence altına alınan insanlık onuruna aykırıdır” deniliyordu. Hükümet bu kez de yasanın, anayasaya aykırılık nedeniyle iptal edilmesini önlemek için, Anayasa’da da değişiklik yaptı. Muhalefete göre böylece Macar anayasası, evsiz barksızların cezalandırılabileceğini öngören dünyadaki tek anayasa haline geldi.

Son zamanlarda Macaristan’da sokaklarda yaşayan yoksulların sayısında belirgin bir artış var. Kamuya açık alanlarda, parklarda, metro ve otobüs duraklarında yaşayan ve tuvalet dahil günlük hayatını tamamen açık alanda sürdüren evsiz barksızların yarattığı sorunlar Macaristan’da vatandaşların şikayetlerine neden oluyor.

Ancak sivil kuruluşlar bu sorunun yaptırım ve cezalarla değil, sosyal önlemlerle çözülmesi gerektiğini savunuyorlar. Uzmanlara göre, sokağa düşen yoksulların bu şekilde cezalandırılabilecek olması, sorunu çözmez, sadece evsizlerin gözlerden uzak olmasına neden olur. Bu durum ise uzmanlara göre zaten eksik beslenme, soğuk ve hastalıklara boğuşan evsiz barksızlar arasında kitlesel ölümlere neden olabilir. Yasanın parlamentoda kabul edildiği gün evsiz barksızlar da sivil kuruluşların desteğiyle parlamento önünde “şehir herkesindir” sloganıyla bir gösteri düzenlediler.

2013-10-02
Turkinfo-Budapeşte