Brüksel, Macaristan’ın 200 milyon euroluk ödemesini ve iltica hakkına yönelik uzun süredir devam eden kısıtlamaları kaldırmasını bekliyor.
Macaristan, Avrupa Adalet Divanı (ECJ) tarafından kesilen 200 milyon euro cezayı ödemesi için verilen ilk süreyi kaçırdı. Brüksel, Budapeşte yönetimine ikinci bir ödeme talebi gönderirken, yeni son ödeme tarihi 17 Eylül olarak belirlendi.
Budapeşte’nin bu tarihe kadar toplu ödemeyi yapmaması halinde, üye ülkelerin Avrupa Adalet Divanı kararlarına uymasını sağlamakla yükümlü olan Avrupa Komisyonu, “mahsuplaşma prosedürü” olarak adlandırılan süreci başlatacak ve 200 milyon euroyu Macaristan’ın Avrupa Birliği (AB) bütçesinden aldığı paydan kesecek.
Avrupa Komisyonu’ndan bir sözcü pazartesi günü, “Burada hiçbir esneklik yok. Yürürlükteki prosedürleri takip etmek zorundayız,” açıklamasını yaptı.
ECJ haziran ayında verdiği bir kararda, Macaristan’ın iltica hakkına yönelik uzun süredir devam eden kısıtlamalar nedeniyle “AB hukukunu eşi benzeri görülmemiş ve istisnai derecede ciddi bir şekilde ihlal ettiğine” hükmetmişti.
Anlaşmazlık, mahkemenin ilk olarak Başbakan Viktor Orban yönetimindeki Macaristan’ın uluslararası koruma talep edenlerin iltica prosedürlerine erişimini kısıtladığını ve başvuru yapmayı “neredeyse imkansız” hale getirdiğini söylediği Aralık 2020’ye kadar uzanıyor.
Macar yetkililer, sığınmacıları hukuka aykırı bir şekilde “transit bölgeler” olarak adlandırılan yerlerde gözaltı benzeri koşullar altında tuttukları ve itiraz haklarını ihlal ettikleri için cezalandırıldı. Mevzu bahis tartışmalı “transit bölgeler” o zamandan bu yana kapalı.
Mahkemeye göre, bu “sistematik” uygulama, Macar polisinin Macaristan’a düzensiz bir şekilde gelen üçüncü ülke vatandaşlarını “herhangi bir altyapıdan yoksun bir arazi şeridine” zorla götürmesini ve onlara Sırbistan’a gitmekten başka seçenek bırakmamasını da içeriyordu.
Budapeşte suçlamalara şiddetle karşı çıkmış ve AB genelindeki göç baskısının kendi uygulamalarını haklı çıkardığını savunmuştu ancak mahkeme bu savunmayı reddetti.
Macaristan’ın 2020 kararını görmezden gelmesi üzerine Avrupa Komisyonu yeni bir dava açmış ve bu dava haziran ayındaki kararla sonuçlanmıştı.
Yargıçlar, Macaristan’ın “samimi işbirliği ilkesini göz ardı ettiği” ve AB’nin sığınma mevzuatının uygulanmasından “kasten kaçtığı” ve bunun komşu üye devletler üzerinde dalgalanma etkisi yarattığı sonucuna vardı.
Yargıçlar, “Bu davranış, AB hukukunun bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehdit oluşturmakta olup, hem özel çıkarlar, özellikle de sığınmacıların çıkarları ve kamu yararı üzerinde olağanüstü ciddi bir etkiye sahip,” dedi.
Bunların sonucu olarak ECJ, toplu olarak 200 milyon euro para cezasına hükmetti. Viktor Orban mahkemenin kararını “çirkin ve kabul edilemez” olarak nitelendirdi: “Öyle görünüyor ki Brüksel bürokratları için yasadışı göçmenler kendi Avrupa vatandaşlarından daha önemli.”
Komisyon ilk ödeme talebini 16 Temmuz’da göndererek, Macaristan’a işlemi gerçekleştirmesi için 45 takvim günü süre tanıdı. Süre geçtiğimiz cuma günü sona erdi ve ödeme yapılmadı. Bunun üzerine Komisyon, pazartesi günü ikinci bir ödeme talebi göndererek cevap için 15 gün daha süre tanıdı.
Yürütme organı ayrıca, Avrupa Adalet Divanı’nın Macaristan’a kestiği ve hükümetin haziran kararını görmezden gelmeye devam ettiği ve her gün günlük olarak faizin işlendiği 1 milyon euroluk cezayı da inceliyor.
Macaristan’ın, sığınma hakkı üzerindeki kısıtlamaları kaldırmak için varsa ne tür tedbirler aldığını açıklaması için 31 Eylül’e kadar süresi bulunuyor.
Sözcü, “Bu cevabın içeriğine bağlı olarak, 1 milyon euroluk para cezasına ilişkin ödeme talebini sürdüreceğiz ya da sürdürmeyeceğiz,” diye ekledi.
Macaristan’ın yakın zamanda bu konuda geri adım atması pek olası görünmüyor hatta konuyu tam anlamıyla siyasi bir hesaplaşmaya dönüştürmesi öngörülüyor.
Geçtiğimiz ay başbakanlık ofisinden sorumlu bakan Gergely Gulyas, hükümetinin ECJ kararına uymayı bir kez daha reddetti. Göz korkutucu para cezasına misilleme olarak göçmenleri Belçika başkentlerine otobüslerle taşımakla tehdit etti.
Gulyas, “Brüksel göçmenleri istiyorsa, onları alacaklar. AB dış sınırda göçü durdurmayı imkansız hale getirirse herkese tek yönlü bilet vereceğiz,” dedi.
Kaynak: tr.euronews.com