Çingene Baron (Der Zigeunerbaron)

Çingene Baron (Der Zigeunerbaron) Ankara Opera Sahnesinde

Müzik: Johann Strauss II. Libretto: Ignaz Schnitzer
Gala: 24 Ekim, 1885, Theater an der Wien Viyana, Avusturya

Ankara operasında 26-Aralık 2015 cumartesi gecesi balkon ikinci sırada yerimi aldım. Balkon ikinci sırada yerim çok iyiydi, sahne çok net görünüyor, sesler çok net duyuluyordu. İnternet biletini ilk açıldığı gün almayı unutunca bilet kalmadı. Her gün takip ettim, neyse son hafta bir iade oldu, yer açıldı, bileti kaptım. Premier gecesi operaya erken gittim. Hava dışarda çok soğuktu. Tüm gün operanın CD kaydını dinledim (1987 EMI Munih Rundfunkorchester kaydı), müziği öğrenmeye çalıştım, melodileri kafamda takip eder hale geldim.

Premier (ilk gün) sahnelenmenin özel durumu vardır. Eser seyirci karşısına ilk defa çıkıyordur. Herkes çok heyecanlıdır. Eser, yorum, sesler, oyun henüz daha oturmamıştır. Çok fazla aksilikler olur, herşey birbirine karışır. Tüm bunları seyirci olarak sıcak rahat koltuktan, yerinizden izlemek çok keyiflidir. Son alkış sırasında sahnede tüm yaratıcı kadroyu izlersiniz. Daha sonraki seyirlerde ilk oyunla kıyaslama yaparsınız. Deneyimli sahne yönetmenimiz Gürçil Çeliktaş, klasik okula bağlı, yeni maceralar aramıyor. Sanatçılar ile arasında sağlam birliktelik var.

Çingene Baron (Almanca: Der Zigeunerbaron) Johann Strauss II (oğul) tarafından Viyana opereti için hazırlanmış üç perdelik bir operettir. Eserin liberettosu yazar Ignaz Schnitzer tarafından Macar yazarı Mor Jokai’in aynı adı taşıyan romanından uyarılarak yazılmış. Çingene Baron’un prömiyerinin sahnelenmesi 24 Ekim,1885 de Viyana’da “Theater an der Wien”de yapılmış. Bestecinin hayatında ve sonradan bu operet bestelemiş olduğu “Yarasa” operasından sonra en popüler olarak dünya opera evlerinde oynanmış. Strauss’un bu eser için yazdığı müzik, orkestrasyonun ve işlenen konunun ayrıntıları nedeniyle, hafif konulu ve müzikli bir operet olmaktan daha çok, bir komik opera veya bir lirik opera olarak tanımlanır.

Eserin konusu sürgünden dönen bir toprak sahibi ile bir eski Türk Paşası’nın kızı olan ve gizli bir hazinenin gerçek sahibi olan ama bir çingene kızı olarak büyüyen kızın evlenmesini anlatır. Operada “Türk Paşasının saklı kızı”, detayı bizlere çok dikkat çekici geldi. Çok renkli olarak, doğru çıkan fallara bakan bir çingene kraliçesi, kendini beğenmiş zengin ve köy idarecisi olan bir domuz yetiştiricisi, kendini soylu gören bir domuz yetiştiricisinin kızı, bir hazine arayıcısı, her şeyin hukuka uygun olmasını isteyen ama karısını yıllarca önce terk etmiş bir Kraliyet komisyonu üyesi, bir askeri eyalet valisi, büyük bir çingeneler grubu ve Hussar süvarilerinden oluşan bir askerî birlik bu operette bulunmaktadır.

Eser yurdumuzda ilk defa 1917 yılında İstanbul’da bir gezici Viyana opera gurubu tarafından oynandı. Daha sonra Ankara operasında 1960 yılında sahneledi. Bu son yeni sahnelemede rengarenk kostümler, derin ve etkileyici dekor öne çıkıyor. Çocukların balesinde koreografi harika. Kadın askerler ayrı renk katıyor. Eserin Türkçe çevirisi üstünden oynanması konuyu daha anlaşılır yapmış. Bu eser sahnelendiği her ülkede oranın diline çevrilerek oynanıyor. Bazı ülkelerde çok popüler melodilere seyirciler tempolu alkış ile destek veriyorlar. Bizde de olabilir.

Opera üç perde ancak 2. ve 3. perde arasında ara verilmiyor. Çıkışta kulağı keskin gençler, operadaki melodileri mırıldanıyorlardı. Eser 04-18-30-Ocak, 08-15-27 Şubat, 19 Mart, 4 Nisan 2016 günleri tekrar sahne alacak. Diğer “cast” sanatçıları mutlaka sonraki sahnelemelerde izlemek lazım. Gidin mutlaka görün, siyasetin ve piyasanın sıkıcı ortamından bir süre uzaklaşın. Bu operayı çok seveceğinize, çok eğleneceğinize garanti veriyorum. Mekân: Macaristan. Zaman: 18. yüzyıl

ORKESTRA ŞEFİ NEZİH SEÇKİN , ALESSANDRO CEDRONE
SAHNEYE KOYAN GÜRÇİL ÇELİKTAŞ.
DEKOR NİHAT KAHRAMAN KOSTÜM NURSUN ÜNLÜ
IŞIK TAHSİN ÇETİN KOREOGRAF BİLSEL DEMİRELLER
KORO ŞEFİ : LYUBOMIRA ALEKSANDROVA

Homonay, Timaşvar Valisi, bariton, Arda Aktar, Gürhan Gürgen, Umut Kosman
Conte Carnero, Kraliyet Komisyonu üyesi, Levent Akev, Okan Başel
Sándor Barınkay, Bir sürgün genç tenor, Aykut Çınar, Oğuz Çimen, Şenol Talınlı
Kálmán Zsüpán, Banat zengin çiftçi tenor, Bülent Ateşoğlu, Alpcan Kocaay
Arsena, Aslı Akar, Esra Çetiner Tural
Mirabella, Zsüpán kızının mürebiyesi mezzo-soprano, Huriye Apaydın, Elif Onaran
Ottokar, Dadının oğlu tenor, Emre Akkuş, Oğuz Sırmalı
Czipra, Bir çingene kadın, mezzo-soprano, Huriye Apaydın, Elif Onaran
Saffi, Bir çingene kız, soprano, Çiğdem Önol, Feryal Türkoğlu, Sesa Ayaslı
Palı, Bir çingene erkek, bariton, Kamil Kaplan, Çağdaş Koçak

Viyana Belediye Reisi, Seppl, Bir fenerci çocuk, Miksa, Bir kayıkçı, İstván, Zsüpán’in uşağı, Józsi, Ferkó, Mihály, Jáncsı: çingeneler. İrma, Tercsı, Aranka, Katıcza, Julcsa, Etelka, Jölán, İlka, Arsena’nın arkadaşları

2016 ilkbaharında aynı opera, 16, 19, 20, 21, 22 Nisan ve 26, 27, 28 Mayıs günleri İstanbul Süreyya sahnesinde başka bir reji ile yer alacak. Sahne sınırlamaları nedeniyle Istanbul’da modern bir uygulama olursa “hiç şaşmayın”, derim. İki ayrı sahnelemeyi yakın aralıkta izlemek ve kıyaslamak çok ilginç olacak.

Http://www.wikipedia.com
Http://www.dobgm.gov.tr

Haluk Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup, mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif, satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya, mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji komisyonları üyesidir.

Ankara, 12/27/15

Orjinal haber: >>>