István Mészáros’un ardından – Ateş Uslu

Macar Marksist düşünür István Mészáros 1 Ekim 2017’de hayatını kaybetti.

Mészáros, ardında yabancılaşma, diyalektik, tarih felsefesi ve sermaye gibi konuları kapsamlı bir şekilde incelediği son derece geniş bir kitap ve makale külliyatı bıraktı.

Bu kısa yazıda, düşünürün entelektüel biyografisine dair notlar sunulması amaçlanıyor.

Mészáros Budapeşte ve Jena’da eğitim aldıktan sonra 1950’li yılların ilk yarısında dönemin en önemli Macar Marksist düşünürü olan György Lukács’ın çevresinde yer aldı; Lukács’ın asistanı olarak 1953-1956 arasında Budapeşte Eötvös Loránd Üniversitesi’nde görev yaptı. Bu dönemde tıpkı Lukács gibi edebiyat ve felsefe arasındaki ilişkiler üzerine çalıştı ve 1955’te Szatíra és valóság. Adalékok a szatíra elméletéhez (Satir ve Gerçeklik: Satir Teorisine Katkılar) başlıklı bir kitap yayımladı. Pek çok Macar entelektüeli gibi Mészáros’un da kaderi 1956 Macar İsyanı ile birlikte değişti; düşünür isyanın bastırılmasını takiben İtalya’ya iltica etti, Torino Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yaptığı sırada 1956 Devrimi’ni incelediği La rivolta degli intellettuali in Ungheria (1958, Macaristan’da Entelektüellerin İsyanı) başlıklı bir kitap yayımladı, muhtemelen aynı dönemde XX. yüzyıl başı Macar şairlerinden Attila József’in sanatı üzerine çalışmalar yaptı; bu çalışmaların sonucu olarak Attila József ve Modern Sanat başlıklı bir İtalyanca kitap yayımlandı.

Devamı