Papa Francesco’dan Macaristan’a Ukrayna odaklı ziyaret

Katolik Kilisesi lideri Papa Francesco, 3 günlük Macaristan ziyaretine Cuma günü başladı. Ziyaretin odağında Ukrayna savaşının yer alması ve Papa’nın bu geziyi barış mesajı vermek için de kullanması bekleniyor.

2013’te göreve başlayan Papa Francesco, geçen yıl Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline kadar Macaristan lideri Viktor Orban ile mesafeli bir ilişki içindeydi.

İki lider, göç, İslam dünyasıyla diyalog, Hıristiyanlığın sağ popülistler tarafından bir Avrupa kimliği iddiasında kullanılması gibi birçok başlıkta ayrı düşüyordu.

Papa ile Orban arasındaki uyuşmazlık en net olarak 2021’deki bir ziyarette gözler önüne serilmişti. Papa 3 günlük bir Macaristan-Slovakya gezisine çıkmış ancak Macaristan’da yalnızca birkaç saat geçirmeyi ve Orban ile baş başa görüşme yapmamayı tercih etmişti.

ki lider arasındaki mesafe, geçen yıl Şubat ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle boyut değiştirdi.

Göçmenlere yaklaşım gibi başlıklardaki anlaşmazlıklar sürse de Ukrayna savaşı Vatikan ve Macaristan yönetimlerini birbirine yakın bir çizgiye getirdi.

Papa, Orban ile ilk özel görüşmesini Ukrayna işgalinden birkaç ay sonra, Nisan 2022’de yaptı.

Yeniden seçildikten sonra ilk yurtdışı gezisini Vatikan’a yapan Orban, Ukraynalı sığınmacıları kabul ettiği gerekçesiyle Papa’dan övgü de aldı.

Orban bu ziyaret sonrasında, Papa’dan barış çabalarına destek istediğini açıkladı.

İki liderin Ukrayna meselesine yaklaşımı Avrupa’daki diğer yönetimlerin genel tutumundan ayrışıyor. Orban yönetimindeki Macaristan, Avrupa’da Rusya’ya en yakın görülen ülkelerden.

Budapeşte, Ukrayna’ya silah tedarik etmeyi ya da NATO müttefiklerinin Ukrayna’ya silah desteğini Macar hava sahası üzerinden yapmasını reddetti.

Papa Francesco da Rusya’nın “işgalini” kınasa ve öz savunmanın “vatan sevgisinin bir ifadesi” olduğunu söylese de Moskova ile iletişim kapılarını açık tutmaktan yana.

Papa’nın Rusya yönetimini doğrudan eleştirmekten kaçınması zaman zaman tepki çekmesine de neden oluyor.

Papa halen ‘’parçalar halinde bir üçüncü dünya savaşı yaşandığını’’ savunuyor ve barışın yalnızca müzakereyle mümkün olabileceğini söylüyor.

Papa Ukrayna’ya destek ziyaretinde bulunması çağrılarına yanıt olarak, Kiev’e ancak Moskova’ya da gitme koşuluyla gideceğini söylüyor.

Papa Francesco geçen yıl Mayıs ayında Corriere della Sera’ya verdiği söyleşide de NATO’yu ‘’Rusya’nın kapısında havlamakla’’ suçlamış ve “(Rusya’nın) öfkesinin kışkırtılmış olup olmadığını bilmiyorum ama belki kolaylaştırılmıştır” demişti.

28-30 Nisan tarihli Macaristan gezisi öncesinde Papa geçen Pazar günü yaptığı konuşmada bu ziyaretin, “Üzerinde buz gibi savaş rüzgarlarının esmeye devam ettiği Avrupa’nın merkezine bir yolculuk olacağını” söyledi.

Geziyi takip eden La Repubblica gazetesi Papa’nın Macaristan’da ‘’Moskova’ya hitaben bir ahlaki ikna’’ çabası içinde olacağını yazdı. Gazete, “Barış için ne yapılmaz ki. (Francesco’nun) Papalığının ilk yıllarında büyük ölçüde görmezden gelinen Viktor Orban, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra Papa Francesco için değerli bir muhatap oldu” dedi.

Vatikan’ın yayın organı L’Osservatore Romano da Papa’nın gezisini, “Barış, misafirperverlik ve buluşma amaçlı bir hac” olarak niteledi.

Vatikan’ın başbakanı konumundaki Devlet Sekreteri Kardinal Pietro Parolin L’Osservatore Romano’ya yaptığı açıklamada, “Sürmekte olan bu trajedi (Ukrayna) Papa’nın kalbine çok dokunuyor, eminim ki bu ziyarette barışı desteklemek için doğabilecek hiçbir fırsat kaçırılmayacaktır” dedi.

Vatikan’ın haber sitesi Vaticannews ziyaretin merkezinde, “Avrupa’nın birliği, gençlerin geleceği, ekümenik diyalog’’ gibi temaların yanı sıra ‘’Ukrayna ile 135 km’lik bir sınırı paylaşan ülkede barış çağrısının” da yer alacağını belirtti.

Vatikan Basın Sözcüsü Matteo Bruni de, “Ukrayna sınırına birkaç yüz kilometre mesafede olacağız. Elbette (Papa’dan) bu çatışmanın yarattığı acılar ve barış arayışı hakkında sözler bekleyebiliriz” dedi.

Papa, gezi öncesi Ukrayna Başbakanı ile görüştü

Papa Macaristan ziyareti öncesinde dün Vatikan’da Ukrayna Başbakanı Denus Shmyhal ile görüştü.

Ukrayna Başbakanı bu görüşme sonrasında sosyal medyada “Vatikan’da Papa Francesco ile görüştüm. Rusya’nın başlattığı savaşta Ukraynalıların her gün nasıl yaşam mücadelesi vermek zorunda olduklarını anlattım. Vatikan’ın savaşı sona erdirme çabalarını takdir ediyoruz. Barışa giden en iyi yol, Ukrayna Devlet Başkanı’nın formülüdür” dedi.

Başbakan, Vatikan ziyaretinin ardından Roma’da düzenlediği basın toplantısında da Papa’dan, Rusya’nın Ukrayna’dan zorla uzaklaştırdığı çocukların iadesi için yardım istediğini açıkladı.

BBC Övgü Pınar | Vatikan