Macaristan’da ‘mülteci karşıtı önlemler’ anayasaya girdi: Yardım edene ceza

Mülteci karşıtı önlemler Macaristan’da anayasaya girdi. Macar parlamentosu, hükümetin değişiklik taslağı doğrultusunda Anayasada önemli değişiklikler yaptı.

Anayasa değişikliği için gerekli olan üçte iki çoğunluğa sahip olan iktidar partisi FİDESZ ve Hristiyan Demokratlar ittifakına, radikal sağcı JOBBİK partisi de destek verdi. Böylece değişiklikler ezici bir çoğunlukla onaylandı.

Macaristan’daki anayasa değişikliği, “Soros’u Durdur” olarak anılan mülteci karşıtı yasanın onaylanmasıyla aynı gün ve aynı oturumda gerçekleşti.

20 Haziranda sol ve liberal muhalefet partilerinin hayır oyuna rağmen Macar parlamentosunda kabul edilen yeni anayasa maddeleri, Macaristan açısından önemli değişiklikler içeriyor.

Anayasada yapılan değişikliklerin çoğunluğu göçmenlerle ilgili düzenlemeleri, göçmen ve mülteci haklarının sınırlandırılmasını içeriyor.

Anayasadaki yeni göçmen karşıtı hükümler

Yeni Macar anayasasına göre:

• Macaristan’a yabancılar yerleştirilemez.
• Macaristan’a “mülteciler için güvenlikli sayılan ülkeler” üzerinden gelen ve o ülkelerde tehdit altında olmayan bir mülteci Macaristan’dan sığınma hakkı alamaz.
• Yasa dışı göçmen akımına karşı düzenin korunması kolluk kuvvetlerinin asli görevleri arasındadır.
• Göçmenlerle ilgili her düzenleme ancak parlamentonun üçte iki çoğunluğuyla yasalaşabilir.
  

  ‘Macar kimliğin ve Hristiyan kültürün korunması devletin görevidir’

  Yeni Macar anayasası etnik çok renkliliğe karşı Macaristan’ın kültürel yapısının korunmasını da madde olarak içeriyor: “Her devlet kurumunun asli görevi toplumdaki Macar kimliğinin ve Hristiyan kültürün korunmasıdır.”

  Yeni anayasa, toplumda çok tartışılan evsizler konusunu da radikal önlemlerle çözme kararlılığını dile getiriyor. Yeni anayasal düzenleme “sokaklarda daimi bir şekilde evsiz hayat sürdürmek yasaktır” hükmünü anayasa kapsamına alıyor.

  “Sorosu durdur” yasası da kabul edildi

  Macar parlamentosu geçen yıl üzerinde çok tartışılan ve seçimlerde hükümet tarafından temel propaganda malzemelerinden biri haline getirilen “Soros’u durdur” yasasını da kabul etti.

  Avrupa’nın etnik kimliğini bozmak için Amerikan milyarderi George Soros tarafından hazırlandığı iddia edilen plana karşı Macar hükümeti yasa çıkaracağını ilan etmişti.

  “Soros’u durdur” yasası temel olarak Macaristan’a göçmen akışını durdurmayı ve göçmenlere yardım amacıyla faaliyet gösteren kişi ve kurumları yıldırmayı amaçlıyor.

  Bugün kabul edilen yeni yasada “yasal olmayan yollardan ülkeye giren göçmenlere yardım etmek” bir ceza maddesi olarak yer alıyor.

  Maddi yardıma bir yıl hapis

  Buna göre “Kendi ülkesinde, ya da Macaristan’a gelinceye kadar geçtiği ülkelerde politik mülteci sayılmayan bir şahsa Macaristan’da yardım eden” ya da “Macaristan’a kaçak bir şekilde gelen bir mülteciye kalıcı yerleşme imkanı sağlamak için çaba sarf eden kişi” mültecilere gayrı yasal yardım etmek suçunu işlemekten ceza alabilir.

  Bu ceza üç ay hapis cezası da olabilir. Eğer göçmenlere yardım maddi yardım şeklinde olursa ve bu sınıra 8 kilometre yakınlıkta gerçekleşirse ceza bir yıl hapis cezasına da dönüşebilir.

  Öte yandan, taslak parlamentoya sunulurken “Soros’u durdur” yasasında var olan ve mültecilerle ilgili faaliyet gösteren sivil kuruluşlara yüzde 25 özel mülteci vergisi öngören madde taslaktan çıkarıldı.

  Bu maddenin taslaktan çıkarılmasının gelen tepkiler üzerine olduğu düşünülüyor. Ayrıca hukuk yorumcuları anayasaya alınan sert mülteci karşıtı önlemlerin, bu tür yasanın gerekliliğini de azalttığı kanısındalar.

  Mülteciler açısından güvenli ülkeler nasıl tespit edilecek?

  Uluslararası hukukçular Macar anayasasına da alınan “mülteciler için güvenlikli sayılan ülkeler” tanımlamasının tartışmaya çok açık olduğu kanısındalar.

  Hangi ülkelerin “güvenlikli ülke” sayıldığı yoruma çok açık ve bölge ülkeleri arasında sadece Avusturya ve Macaristan bu ülkeleri ayrıntılı olarak ele alıyor. Ama Avrupa Birliği’nin diğer ülkelerinde bu konu tek tek ve ülkeler bazında mahkemeler tarafından değerlendiriliyor. Örneğin bazı Avrupa ülkeleri Macaristan’ı da mülteciler açısından güvenlikli ülke olarak kabul etmiyor.

  Tarık Demirkan-BBC