Türkolojinin öncülerinden Ármin Vámbery

Ármin Vámbery Macaristan’ın Dunaszerdahely şehrinde 19 mart 1832’de doğdu.

Türkolojinin dünya çapında tanınan bilim adamıydı. Orta Asya’yı boydan boya dolaştı, Orta Asya halkları ve kültürleriyle ilgili kitaplar yazdı.

Çocukluğunda dil öğrenmeye çok yatkın olduğu anlaşılan Ármin Vámbery gençliğinde birçok Avrupa dilini ve aralarında Türkçenin de olduğu Asya dillerini öğrenmişti.

1857 yılında 4 yıllığına İstanbul’a gitti. Orada bulunduğu yıllar içinde Türkçe ve Türk kültürü üzerine bir çok makale yazdı ve Türkçe’yle Macarca’nın akraba diller olduğu tezini geliştirdi.

1861’de Macaristan’a geri döndüğünde bir sonraki büyük projesi hazırdı: Orta Asya’ya seyahat edecek ve Macarların kökenlerini, anayurtlarını araştıracaktı. Ármin Vámbery bu tehlikeli yolculuğu bir derviş kılığında gerçekleştirmeyi amaçlıyordu. 1861’de bir kervanla birlikte Erzurum üzerinden Tebriz’e gitti.

Sonra da Hazar denizi üzerinden Buhara’ya doğru ilerledi. Bir süre Semarkad şehrinde kaldı, ardından da Tahran’a geçti.

1864’de Budapeşte’ye geri döndü. Bu yolculuk bir bilim adamının Türkçe’nin değişik boylarının konuşulduğu ülkelere yaptığı ilk geziydi. Yolculuğu hakkında yazdıkları ve gözlemleri Orta Asya’yla ilgili pek çok yeniliğin ortaya çıkmasını sağladı.

Yaşadığı dönemde Türk dünyasının ve Türkçe’nin en önemli şahsiyetlerinden biri olarak ün saldı. Macar Bilimler akademisinin üyesiydi. Gerçek bir Türk dostuydu. Tek çocuğu olan sevgili oğluna Rüstem adını vermişti.

1913’de Budapeşte’de öldü

Türkinfo