S&P Global Ratings, 11 Nisan 2025 tarihinde Macaristan’ın görünümünü durağandan negatife revize etti. Derecelendirme kuruluşu, Macaristan’ın ’BBB-/A-3’ uzun ve kısa vadeli yabancı ve yerel para birimi cinsinden devlet kredi notlarını teyit etti. Negatif görünüm, artan ticari korumacılık, zayıflayan küresel talep, daralan sermaye girişleri ve seçim öncesi bütçe gevşemesi ortamında artan faiz harcamaları nedeniyle önümüzdeki iki yıl içinde Macaristan’ın mali ve dış istikrarına yönelik artan riskleri yansıtıyor.

Macaristan’ın mali performansı tahmin edilenden daha zayıf olursa veya dış baskılar artarsa notlar düşürülebilir. Bu baskılar ticaret savaşı tırmandırmalarından, büyük AB fon tahsislerinin iptali veya yanlış ayarlanmış para politikası ortamlarından kaynaklanabilir. Bu durum, forintin döviz kurunu ve enflasyonu etkileyebilir.

Öte yandan, mali konsolidasyon beklenenden daha hızlı gerçekleşirse ve borç/GSYİH oranını net bir şekilde aşağı yönlü bir yola sokabilirse görünüm durağana revize edilebilir. Ayrıca Macaristan, önümüzdeki iki yıl içinde Toparlanma ve Dayanıklılık Tesisi (RRF) hibeleri de dahil olmak üzere AB fon tahsislerine erişimde somut ilerleme kaydederse, hükümet finansmanı ve yatırımlarına fayda sağlayarak görünüm durağana revize edilebilir.

Görünümün negatife revize edilmesi, belirsiz büyüme görünümü, yüksek faiz harcamaları, daralan AB fonu girişleri ve sıkı bir şekilde rekabet edilen seçim öncesindeki harcama baskılarından kaynaklanan Macaristan’ın kamu maliyesine yönelik riskleri yansıtıyor. Ülkenin yüksek borç/GSYİH oranı ve kalıcı enflasyonist baskılar, Macar yetkililerin sınırlı politika esnekliğine sahip olduğunu gösteriyor.

Küresel ticaret aksaklıkları ortamında, ihracatın GSYİH’nin %75’ine eşdeğer olduğu ve bunun önemli bir kısmının araç veya otomobil bileşenleri olduğu Macar ekonomisinin açıklığı nedeniyle kırılganlıklar artıyor. Yüksek faiz oranları ile zayıf iş ve hane halkı güveni göz önüne alındığında, iç talep görünümü de zayıf. 25 Ekim 2024 tarihli en son ülke yayınıyla karşılaştırıldığında, Macaristan’ın 2025 GSYİH büyüme tahmini %3’ten %1,5’e düşürüldü. Bu oran, hükümetin %3-%6 orta vadeli hedefinin oldukça altında.

Macaristan parlamentosu, 14 Nisan’da LGBTQ+ bireylerin ve çifte vatandaşların haklarını sınırlayacak anayasa değişikliklerini onayladı.

Hükümetin “çocukların fiziksel ve ahlaki gelişiminin korumasını” amaçladığını savunduğunu değişiklikler, LGBTQ+ kişilerin kamusal alanda toplanmalarının yasaklamasına olanak tanıyacak.

Anayasa değişikliğini protesto etmek isteyen yüzlerce kişi parlamento önünde toplandı.

Hak savunucuları yaşananları, “Macaristan’ın illiberal yönetime doğru kaymasında önemli bir an” olarak nitelendirdi.

Değişiklikler ayrıca hükümetin ülkenin güvenliği veya egemenliği için tehdit oluşturduğu düşünülen herhangi bir çifte vatandaşın, Macar vatandaşlığını geçici olarak askıya almasına olanak tanıyacak.

Tasarıyı sunan Fidesz partisi, bu adımın “sahte STK’ları, satın alınan politikacıları ve sözde bağımsız medyayı” yurt dışından finanse edenleri hedef aldığını öne sürdü.

Bu da, Başbakan Victor Orban’ın sık sık eleştirdiği Macar-Amerikalı George Soros’un hedef alındığı yönünde spekülasyonlara yol açtı.

Ülkede geçen ay LGBTQ+ onur yürüyüşlerini “çocuklara zararlı olduğu” iddiasıyla yasaklayan bir yasa kabul edilmişti.

Orban o dönemde bu yasayı övmüştü.

Muhalif Milletvekili David Bedo, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bu sadece onur yürüyüşüyle ilgili değil, muhalefet tarafından düzenlenen bütün toplantılarla ilgili” dedi.

“Bu, bu bir yıllık kampanyalarının sadece ilk adımı. Parlamentoda herhangi bir demokrasiye veya hukukun üstünlüğüne karşı çok daha fazla yasanın kabul edildiğini ve yürürlüğe girdiğini göreceğiz” diye ekledi.

Hükümet sözcüsü Zoltan Kovacs, X’te yaptığı açıklamada, hükümetin değişiklikleri “özellikle onur yürüyüşü gibi, çocukların refahını tehdit ettiğini savundukları ideolojik etkilere karşı anayasal bir koruma” olarak gördüklerini belirtti.

Macaristan’daki bazı kişiler bu değişiklikleri ülkenin kimliğini Hristiyan-muhafazakar çizgilerde yeniden şekillendirme girişimi olarak görüyor.

Viktor Orban’ın partisi 2010’dan beri iktidarda. Ancak anketler, yeni merkez sağ parti Tisza’nın gelecek yıl yapılacak parlamento seçimleri öncesinde ülke çapında önde olduğunu gösteriyor.

Nick Thorpe BBC