Hungarikumlar: Kürtös Kalacs – Efsanevi bir Macar çöreği

Macaristan sokaklarında sık sık görülen, Macarların çok sevdiği çöreklerden biridir Kürtös kalacs. Sadece kokusu değil, hazırlanması süreci ve görüntüsü de çeker insanları. Kömür ateşinin üzerinde çevrilerek kızaran şekerli, karamelli hamurun hiçbir şeye benzemeyen kokusu uzaklardan da hissedilir. 

Üzerindeki şeker tabakası ateşte karamelleşen bu çörek orijinal Macar tatlısıdır, ancak çevre ülkelerde de bilinmektedir. Bir süredir de Avrupa Birliği içinde farklı ülkelerde popüler bir çörek olarak insanların beğenisini kazanmıştır.

Polonya’dan ABD’ye, Tayvandan Kanada’ya kadar pek çok ülkede artık tanınan bu Macar çöreği birkaç yıldır Türkiye’de de biliniyor ve Macar Makara Çöreği adıyla pek çok yerde satılıyor.

Kürtös Kalacs efsanelere göre Erdel’deki Szekel bölgesinde ilk olarak ortaya çıkmış. Hikâyeye göre Erdel bölgesindeki Szekel Macarları Moğol istikası esnasında şehirlerini terk edip dağlara sığınmışlar. Moğol askerleri kendilerini takip edince de sarp kayalıklardaki mağaralarda saklanmışlar. Moğollar bu dağları iyi bilmediklerinden onları takip etmemişler, ama çevrelerini kuşatıp onları aç bırakarak teslim almayı düşünmüşler. Bir süre sonra her iki taraf da açlık çekmeye başlamış. Ancak akıllı Szekel kadınlarından biri, elde kalan az unu hamur haline getirip, ateşin üzerinde kalınca bir sopaya sararak pişirmiş ve etrafındakileri doyurmuş. Hatta sarp kayalıkların üzerinden çörekleri Moğol askerlerine gösterip daha yiyeceklerinin bol bol olduğunu, onları aç bırakmaya çalışmanın boş olduğunu haykırmışlar. Moğollar da bu beyhude kuşatmayı kaldırıp geri çekilmişler.

Buraya kadar efsane. Ancak Kürtös Kalacs’ın Erdel’den geldiği kesin. Çünkü Soba borusuna Erdel’de Kürtös borusu denir. Ve işte Kürtös Kalacs’ın hamurunun sarılıp pişirildiği metallerin kalınlığı da soba borusu kadardır. Adını da buradan almaktadır.

Bu çöreğin bilinen ilk tarifi Mária Mikes’in 1784 tarihli yemek kitabında bulunmaktadır. Ancak bu tarifte Kürtös Kalacs çöreğinde karamelleştirilmiş şeker tabakası daha yoktu. 1876’daki ünlü Szegedi Rézı Néni Yemek kitabı ise tatlıyı karamelli olarak tarif etmektedir. Bu çörek 18. yüzyıldan itibaren Macarların yaşadığı tüm şehirlerde yaygınlaşmıştır.

Hazırlanması:

Eğer elde hamurun sarılabileceği kalınca oklava biçiminde bir araç yoksa bu durumda başka çözümler de bulunabilir. Mesela metal kutular da folya ile kaplandığında bu işlevi yerine getirebilir. Ve mangal ateşinde de pişirme işi gerçekleşebilir. Ama unutulmaması gereken şey, ateşin üzerinde çöreği sık sık çevirmektir.

Tarifi:

• Yarım kilo un
• 1 kahve kaşığı tuz
• 3 yemek kaşığı şeker
• 1 yumurta
• Bir su bardağı süt
• 20 gram kuru maya
• 50 gram eritilmiş tereyağı

Tarif ve tatlının hazırlanmasıyla ilgili fotoğraflar>>> 

Burada verilen malzemeler iyice yoğrulur. Yaklaşık yarım saat kadar hamurun kabarması için dinlendirilir. Hamur yaklaşık yarım cm kalınlığında açıldıktan sonra parçalara ayrılır. Bazıları ince uzun bir hamur haline getirip, sonra bunu inceltirler. Hamuru ateşin üzerinde sarıp pişireceğimiz oklava türündeki sopayı yağlayıp hamuru onun üzerine sararız. Hamuru toz şekere buladıktan sonra da kömür ateşinin üzerine yerleştiriniz.

Yanmaması için sık sık çevirmek gerekir. Hamur nefis kokular çıkararak kısa süre içinde kızaracaktır.

Pişince de yavaşça hamur oklavadan alınır.

İstenirse çörek daha sıcakken tarçına, Hindistan cevizine ya da sadece çekilmiş cevize bulanabilir.

Afiyet olsun!

Türkinfo

 Macaristan Ankara Büyükelçiliğinin desteğiyle hazırlanmıştır.