Terbiyeli sebzeler – főzelékek 1. (Zöldborsófőzelék – Terbiyeli bezelye)

Macaristan’da başka ülkelerde bilinmeyen, bazı özel yemekleri yiyebilirsiniz. Bu yemek türlerinden biri de “terbiyeli” sebzelerdir. Bu yemeklere Macarcada – „főzelék” adı verilir. Farklı sebzelerden, farklı ya da benzer şekilde yapılan yemekler bunlar. Yapılışı çok kolay ve pratik. Bu yöntemle anneler çocuklara hızlıca yemek hazırlayabilirler.

Son dönemlerde yemek kültürümüz biraz değişmeye başladı. İnsanlar daha çok taze sebzeler, salatalar yiyorlar. Karbonhidrat olduğundan unlu mamullerin ve hamur işinin yeri modern beslenmede azalıyor. Ama, özellikle köylerde, terbiyeli sebzeler hala popüler.

Terbiyenin iki çeşidi var. „Rántás” adlı terbiye için yağda (sıvıyağ, margarin, tereyağı da kullanılır) unu kavuruyoruz. Rengi yemeğe bağlı beyaz, sarı (Macarca „çörek renkli” diyoruz) veya kahverengi olabilir. İçine sarımsak, kırmızı pul biber, soğan da konulabilir. Bu terbiyenin kıvamını süt veya su ile açıyoruz. Sıcak terbiye içine soğuk süt veya su, soğuk terbiye içine ise sıcak süt veya su dökülmesi çok önemli bir kuraldır.

„Habarás” adlı terbiye genellikle undan ve soğuk sudan yapılır. Su yerine süt de eklenebilinir. Bazı yemeklerde krema, çoğunda ekşi krema (tejföl) kullanılır. Topak hiç kalmayıncaya kadar karıştırılır. Bu terbiye sıcak yemekle biraz ılıtıldıktan sonra yemeğe dökülür.

En popüler terbiyeli sebzeler terbiyeli mercimek, bezelye, kabak, kıvırcık lahana, patates, ıspanak, taze fasulye ve kuzukulağıdır. Terbiyeli sebzelerin yanında yumurta, piliç veya sosis pane, şnitzel, soslu yemekler, kavurmalar, vb. servis edilebilir. Bu yazı dizisinde en çok sevdiğim terbiyeli yemeklerin tarifini vereceğim.

Bunların çoğunu büyükannemden, bazılarını ise annemden öğrendim.

Afiyetle yiyin!

Zöldborsó főzelék (Terbiyeli bezelye)

Malzemeler:

Yarım kilo bezelye
3 yemek kaşığı sıvı yağ
2 yemek kaşığı un
4 diş sarımsak
2 su bardağı süt
2-3 dal maydanoz
Tuz, karabiber

Bezelyeyi üzerini biraz geçecek kadar tuzlu suda haşlıyoruz. Bir tencereye sıvı yağı döküyoruz, içine ezilmiş sarımsağı, sonra unu da koyuyoruz ve kavuruyoruz. „Çörek rengi” aldıktan sonra sıcak terbiyeye soğuk sütü döküyoruz ve topak kalmayana kadar karıştırıyoruz. Bezelyeyi kalmış suyla birlikte terbiyeye ekliyoruz, içine tuz ve karabiber serpiyoruz. İsteğe göre iyice doğranmış maydanoz da eklenebilir. 5-6 dakika karıştırarak pişiriyoruz.
Üstünde yumurta, şnitzel, sosis veya köfteyle sıcak servis yapıyoruz.

Not: Bazıları şeker de ekliyorlar – bence bezelye tatlı olduğundan bu gereksiz.

Jó étvágyat!
Afiyet olsun!

Szegedi Ági / Türkinfo