Macaristan parlamentosu, 14 Nisan’da LGBTQ+ bireylerin ve çifte vatandaşların haklarını sınırlayacak anayasa değişikliklerini onayladı.

Hükümetin “çocukların fiziksel ve ahlaki gelişiminin korumasını” amaçladığını savunduğunu değişiklikler, LGBTQ+ kişilerin kamusal alanda toplanmalarının yasaklamasına olanak tanıyacak.

Anayasa değişikliğini protesto etmek isteyen yüzlerce kişi parlamento önünde toplandı.

Hak savunucuları yaşananları, “Macaristan’ın illiberal yönetime doğru kaymasında önemli bir an” olarak nitelendirdi.

Değişiklikler ayrıca hükümetin ülkenin güvenliği veya egemenliği için tehdit oluşturduğu düşünülen herhangi bir çifte vatandaşın, Macar vatandaşlığını geçici olarak askıya almasına olanak tanıyacak.

Tasarıyı sunan Fidesz partisi, bu adımın “sahte STK’ları, satın alınan politikacıları ve sözde bağımsız medyayı” yurt dışından finanse edenleri hedef aldığını öne sürdü.

Bu da, Başbakan Victor Orban’ın sık sık eleştirdiği Macar-Amerikalı George Soros’un hedef alındığı yönünde spekülasyonlara yol açtı.

Ülkede geçen ay LGBTQ+ onur yürüyüşlerini “çocuklara zararlı olduğu” iddiasıyla yasaklayan bir yasa kabul edilmişti.

Orban o dönemde bu yasayı övmüştü.

Muhalif Milletvekili David Bedo, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bu sadece onur yürüyüşüyle ilgili değil, muhalefet tarafından düzenlenen bütün toplantılarla ilgili” dedi.

“Bu, bu bir yıllık kampanyalarının sadece ilk adımı. Parlamentoda herhangi bir demokrasiye veya hukukun üstünlüğüne karşı çok daha fazla yasanın kabul edildiğini ve yürürlüğe girdiğini göreceğiz” diye ekledi.

Hükümet sözcüsü Zoltan Kovacs, X’te yaptığı açıklamada, hükümetin değişiklikleri “özellikle onur yürüyüşü gibi, çocukların refahını tehdit ettiğini savundukları ideolojik etkilere karşı anayasal bir koruma” olarak gördüklerini belirtti.

Macaristan’daki bazı kişiler bu değişiklikleri ülkenin kimliğini Hristiyan-muhafazakar çizgilerde yeniden şekillendirme girişimi olarak görüyor.

Viktor Orban’ın partisi 2010’dan beri iktidarda. Ancak anketler, yeni merkez sağ parti Tisza’nın gelecek yıl yapılacak parlamento seçimleri öncesinde ülke çapında önde olduğunu gösteriyor.

Nick Thorpe BBC

Romanya bizi geride mi bıraktı?” Macarları ciddi düşünmeye sevk eden analiz

Macar Telex.hu dergisi, Macaristan ile Romanya arasında kapsamlı bir karşılaştırmalı analiz yaptı ve Rumenlerin bazı açılardan Macarlardan daha iyi durumda olduğu sonucuna vardı. Macar medyasından gelen bu takdir, iki ülke arasındaki tarihi rekabet ve siyasi gerginlikler göz önüne alındığında dikkate değer.

Ekonomik büyümenin karşılaştırılması

İncelenen verilere göre Romanya ekonomisi son yıllarda Macaristan ekonomisine kıyasla daha hızlı büyüyor. Romanya’nın Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2023 yılında %4,7 artarken, Macaristan’da bu oran sadece %0,2 oldu. Romanya’da da bazı sektörlerde ortalama net maaş ilk kez 1.000 avro sınırını aşarken, Macaristan’da yüksek enflasyon nedeniyle duraklama yaşandı.

Enflasyon: Fiyat artışlarının şampiyonu Macaristan

Macar basınının Romanya’nın üstünlüğünü kabul ettiği bir diğer konu ise enflasyon kontrolü. Macaristan’da enflasyon 2023’te yüzde 25 ile zirve yaparken, Romanya fiyat artışını çok daha yönetilebilir bir seviyede, yüzde 8 civarında tutmayı başardı.