Geçmişini Türkolojide arayan bir Macar

Sinan Yaman’ın Ankara Kitap Fuarı’nın onur konuğu Macar Türkolog Edit Tasnádi ile yaptığı nehir söyleşiyi Ötüken Neşriyat ‘Tuna Kürsüsü’ adıyla okura sundu. Tasnádi kitapta, Macar Radyosu’nda gurbetçi Türklere yaptığı programdan, Yaşar Kemal, Tarık Buğra ve İlber Ortaylı gibi birçok yazarı Macarcaya çeviriş hikayesini anlatıyor. Niçin Türkoloji okuduğu sorusuna ise şu yanıtı veriyor: “Türkoloji, biz Macarlar için ulusal bir bilim dalı. Türkolojiyle biz kendi geçmişimizi araştırıyoruz.”

1983 yılında Varlık dergisinde ilk Edit Tasnádi yazılarıyla tanışmıştım. Onun Nasreddin Hoca ve ‘Macaristan Mektubu’ yazılarını çok sevdiğimi herkese söylüyordum. Ancak kısa bir süre sonra Tasnádi’nin Macar Radyosu’nun Türkçe Yayınlar Servisi’nde ‘görevli’ olduğunu öğrenmem benim için hayâl kırıklığına dönüştü. Çünkü, ‘Demir Perde’ ülkelerindeki radyoların Soğuk Savaş’ın en kirli propaganda aygıtlarından biri olduğu kanısındaydım. Bu yüzden radyoculuğu Tasnádi’yi benim gözümde bir ânda Stalinist yapıp çıkmış ve yazdıklarına ilgimi kaybetmeme neden olmuştu. 1993 yılından sonraysa, özellikle Behçet Aysan’ın bana sık sık Tasnádi’den bahsettiğini anımsıyorum. Behçet Ağabey’i çok sevdiğimden, sırf onu kırmamak için hemen sohbet konusunu değiştiriyordum. Tasnádi, yıllar sonra, Orhan Pamuk’un ve İhsan Oktay Anar’ın romanlarını Macar diline çevirdiğinde bile ona karşı en ufak bir heyecân hissetmediğimi söyleyebilirim.

Devamı