Geçtiğimiz hafta İstanbul’daki Macar Kültür Merkezi, “belgesellerin sıkıcı olduğu” efsanesini yıkacak olan “Şevkat Gizemi”nin galasına ev sahipliği yaptı. Gerçekten “gizemli” bir yolculuğa çıkan bir grup Macar, yazar, şair, senarist ve film yönetmeni yarı Türk yarı Macar Seyf Eddine Shawkat’ın hayatını kamuoyundan silmeye çalışıyor. O gerçekten kim?
Colossus (Romen Cluj-Naboca) etnograf Lorrand Borros, arkadaşı Ferenc Predo’dan, Koloseliler için özel bir halk dansı içeren Shawkat’ın “Madonna of Galotasseki” hakkında bir davetiye alır. O sırada Mısır’da yaşayan bu benzetme, Boros’un dikkatini gizemli figür hakkında daha fazla şey öğrenmeye çekiyor. İnsanların zihninde kalan bazı hatıralar ve tozlu arşivlerden alınan bilgilerle Boros, Macar ve Türk mirasının önemli bir figürü olan Şevket imajını oluşturmaya başladı.11 Nisan 2022 “Şevkat Gizemi”, Şevket ve eşi Anna, İstanbul, Türkiye’den bir sahne. (Fotoğraf İstanbul’daki Macar Kültür Merkezi’nin izniyle)
Belgeselin çekimleri sırasında, 1913’te çağdaş Türkiye’nin Kolezyum Büyükelçisi Ahmed D. Poros, Shawkat’ın Celadin Bay ve Cluj-Napoca’dan Macar aktris Gabriella Inks’in oğlu olarak dünyaya geldiğini keşfetti. İyi eğitimliydi, ancak drama ve film dünyasından güçlü bir şekilde etkilendi. Andre Rodriguez’in yönettiği 1943 yapımı Galodoseki Madonna filminin senaryosunu yazdı.
Koloswar, Shawkat’ın hayatı için büyük önem taşıyor ve “The Shawkat Mystery” belgeselinin başlangıç noktası. Bir zamanlar Macaristan Krallığı’nın bir parçası olan bir yeri düşünün ve sonra 1920’lerde Romanya’nın altında başka bir kurala yükseldiniz. Bu önemli şahsın belgeseli dışında “Şevkat Gizemi”, iki dünya savaşı arasındaki Orta Avrupa tarihinin büyük bir bölümünü gözler önüne seriyor. Bu anlamda, bu belgeselin benzersizliği, gerçekleri ve tarihi sunmanın çok ötesine geçmesidir. Gerçeklerden ve tarihten dönüştürülmüş bir sanattır.