Ünlü Macarlar: Zoltán Kocsis – Çok yönlü bir müzik adamı

Zoltán  Kocsis (Koçiş diye okunur) kırk yıl boyunca Macaristan müzik dünyasının en önde gelen ve çok yönlü şahsiyetlerinden biri oldu. 

1952 yılında Budapeşte’de doğdu. 11 yaşından itibaren Budapeşte Bartók Béla Müzik Lisesinde “Piyano ve Beste Bölümünde” eğitim aldı. 1968 yılında Konservatuara girdi ve genç yetenek Macaristan müzik hayatının en büyük hocalarından ders almaya başladı.

Hayatının dönüm noktası 1970’de Macar Radyosunda açılan bir piyano yarışmasına katılması ve onu kazanması oldu. O tarihten itibaren genç müzisyen radyo ve televizyon programlarının, konserlerin çok sevilen bir piyanisti haline geldi. Albümler hazırladı.

1973’de konservatuardan mezun olmasının ardından okulda kaldı, asistan, doçent ve sonra da profesör olarak genç kuşaklara müzik dersi verdi.

Macaristan’da bir ilke imza atarak 21 yaşında bir piyano sanatçısı olarak en büyük müzik ödülü olan Liszt Ferenc ödülüne layık görüldü. Beş yıl sonra da en büyük sanat ödülü olan Kossuth Lajos ödülünü aldı.

Bu yıllardan itibaren Zoltán Kocsis dünyanın en büyük orkestralarından davet aldı, dünyanın en büyük kültür merkezlerinde konserler verdi. Berlin Filarmoni Orkestrasından, a Royal Philharmonic Orchestra’ya, a Viyana Filarmin Orkestrasından,  Chicago Senfoni Orkestrasına ve  San Francisco Senfoni Orkestrasına kadar en önemli orkestraların konserlerinde piyano çaldı.

1983 yılında orkestra şefi Iván Fischer ile birlikte Budapeşte Festival Orkestrasını kurdular. Bu orkestra’da sadece piyanist olarak değil, 1987’den sonra şef olarak da çalıştı. 1992’den sonra Orkestranın sanat yönetmenliğini üstlendi.

Béla Bartók’un piyano için yazılmış eserlerini Festival Orkestrası ile seslendirdikleri albüm için Fischer Iván’la birlikte Edison Ödülüne layık görüldü. Yine Debussy albümü için de Gramophon ödülünü ve “Yılın Ses Kaydı” ödülünü aldılar.

1997 yılından itibaren Macaristan Ulusal Senfoni Orkestrasını yönetmeye başladı. Orkestra ile birlikte Japonya’dan ABD’ye dünyanın pek çok yöresinde konserler verdiler.

2012 yılında ağır bir ameliyat geçirdi.

Zoltán Kocsis mükemmele ulaşmak isteyen bir sanatçıydı. Konserlerinde hep beklenmedik çözümler olur dramatik bir atmosfer yaratırdı.  Çok yönlü bir sanatçıydı. Sadece piyanist değil, aynı zamanda orkestra şefi, filolog, nota ve arşiv düzenleyicisi ve yayıncısı, besteci, öğretmen, eleştirmen ve müzik yazarıydı.

1970’lerden itibaren geleneklerden bağımsız bir müzik tarzı yaratmaya çabaladı. Çağdaş müziğin önemli mevzilerinden biri haline gelen Új Zenei Stúdió’nun (Yeni Müzik Stüdyosu) kurulmasında önayak oldu. Uluslararası müzisyenleri bir araya getiren Ensemble Modern için de besteler yaptı.

Bach, Haydn, Johann Strauss, Dvořák, Debussy, Ravel, Rachmaninov, Wagner, Enescu, Bartók ve Kodály gibi ünlü bestecilerin eserlerinden 140 kadarını orkestraya uyarladı veya piyano için aranje etti.

Arnold Schönberg’in Musa ve Aron adlı operasının 2009’da Macaristan’ın Miskolc şehrinde ilk olarak sahnelenmesinde de emeği vardır.

Béla Bartók’un eserlerini seslendirmede özellikle başarılıydı ve bu nedenle de dünyada ün salmıştı. Ünlü Macar bestecisinin eserlerinden oluşan 30 albümlük bir serinin hazırlanmasında da sanat yönetmenliği yaptı. Bu albümler Béla Bartók’un eserlerinin ünlü bestecinin müzik anlayışına en uygun şekilde seslendirildiği eserler olarak bilinmektedir.

2004 yılında Cannes Midem festivalinde Hayat Onur Ödülüne layık görüldü.

Zoltán Kocsis uluslararası çocuk yardım kampanyalarına da katılırdı. 1990 yılından itibaren her doğum gününde bir konser verir ve konserin gelirlerini Uluslararası Çocuk Koruma Derneklerine bağışlardı.

İki kez evlendi. İlk eşi piyanist Adrienne Hauser’den iki çocuğu oldu. İkinci eşi piyanist Erika Tóth’dan da iki evlat sahibi oldu. Çocuklarından Krisztián Kocsis onun izinden yürüdü, bugün iyi bir piyanist olarak tanınmaktadır.

Sanatçı 2016 yılında uzun bir hastalık döneminin ardından 64 yaşında hayata veda etti.

Türkinfo

 Macaristan Ankara Büyükelçiliğinin desteğiyle hazırlanmıştır.