Ünlü Macarlar: Miklós Ybl – Budapeşte’nin ünlü Opera binasının mimarı

Miklós Ybl 19. yüzyıl Macar mimarisinin en büyük ustasıdır. Eserleri arasında en ünlüsü olan Opera Binası Budapeşte’nin bugün artık UNESCO Dünya mirası listesinde olan Andrássy caddesi üzerindedir.

Miklós Ybl yüzyıllardır Macaristan’da yaşayan Alman etnik kökenli bir ailenin çocuğudur. 1814 yılında Orta Macaristan’ın Székesfehérvár şehrinde doğdu. Babası ticaret erbabıydı. Önce Viyana’da Politeknik okulunda eğitim aldı ve 1832 yılından itibaren de Peşte’de ünlü mimar Mihály Pollack’ın Ludovika ve Ulusal Müze projelerinde çalıştı.

1836 yılından itibaren de Viyana’da Koch Heinrich mimarlık bürosunda çalıştı. 1840 ve 1842 yılları arasında Almanya ve İtalya’da inşaat ve mimarlık üzerine çalışmalarda bulundu.

19. yüzyılın ortalarından itibaren Macaristan’a döndü. Ülkenin tanınmış ailelerinden soylu Károlyi ailesinin malikânesinde mimar olarak işe girdi. Károlyi ailesinin konağının ve kilisesinin inşaatını planladı. Ardından da artık tanınmış bir mimar olarak Peşte’ye taşındı.

Bu dönemdeki ünlü eserleri Fot kilisesi, Ulusal At Yarışları komlpleksi, Muzeum caddesindeki Unger konağı ve Nagycenk kilisesidir.

Budapeşte Katedrali

Bu dönemde ikinci bir İtalya eğitim dönemi daha geçirdi. Bunun ardından ülkeye dönüp 1860 yılından itibaren gündeme gelen çalışmalarında İtalyan Rönesans tarzının döneme nasıl uyarlanabileceğinin yöntemlerini aradı.

Mimarisinin olgunluk döneminde Neo Rönesans olarak tabir edilen estetik özelliklerde binalar planladı. Budapeşte Margit adasındaki kaplıca, etrafındaki otel ve diğer binalar bu dönemin ürünleridir.

1867 yılı da onun kariyerinde önemli bir tarihtir. József Hild tarafından inşaatına başlanan Budapeşte Katedralini ustası olan József Hild’in ölümünün ardından kendisi sürdürmüştür. O zamana kadar Klasik tarzda süren katedrale Neo Rönesans çizgiler kazandırmıştır. Bu dönemde inşaatına başlanan Ulusal Casino’nun planlarını da yine o çizmiştir.

Miklós Ybl’ın “olgunluk dönemi” eserleri, 1870’den sonraki dönemde gerçekleşmişlerdir. Bugün Corvinus Üniversitesi olan zamanın Gümrük İdare Binası, Kalenin altındaki Alışveriş Bölgesi (Várkert Bazár) ve oradaki köşk (Várkert Kioszk), Károlyi ailesi için inşa edilen Paradfürdö köşkü bu dönemin ürünleridir.

Miklós Ybl’ın en büyük ve en güzel eseri Budapeşte Opera binasıdır. Bu binanın planları için 1873’de uluslararası bir yarışma düzenlenmiştir. Seçici Komisyon görevi Miklós Ybl’e vermiştir. Usta mimar daha sonra planlarını pek kez modifikasyondan geçirmiş ve diğer projelerden de eklemeler yapmıştır.

1875 yılında başlayan inşaat 9 yıl sürmüştür. Avrupa’nın en güzel Opera binalarından biri olan Budapeşte Operasının açılışı 27 Eylül 1884’de Avusturya Macaristan imparatorunun da katıldığı bir törenle gerçekleştirilmiştir.

Miklós Ybl’ın meslekte 50. yılı 1882’de büyük törenlerle kutlandı.

1891’de de 76 yaşında hayata veda etti.

1953 yılından itibaren onun adını taşıyan büyük bir mimari ödül her yıl en iyi projeyi çizen mimara veriliyor.

Macaristan’da pek okul, meydan, sokak onun adını taşıyor.

Aziz Istvan Üniversitesinde İnşaat Mühendisliği bölümüne de onun adı verildi.

Türkinfo

Macaristan Ankara Büyükelçiliğinin desteğiyle hazırlanmıştır.