![Türkinfo](https://turkinfo.hu/wp-content/uploads/2024/05/rsz_turkinfo_15_png.png "Türkinfo - \")
Ünlü Macar Türkolog Gyula Nemeth doğumunun 130. yıldönümünde TÜRKSOY tarafından düzenlenen çevrim içi toplantıyla anıldı.
TÜRKSOY, Macaristan’ın Ankara Büyükelçiliği ve Türk Dil Kurumu iş birliği ve Genel Sekreter Yardımcısı Doç. Dr. Bilal Çakıcı’nın moderatörlüğünde, 14 Ekim 2020 tarihinde düzenlenen etkinlikte TÜRKSOY Genel Sekreteri Prof. Düsen Kaseinov, Macaristan Milli Meclisi Başkan Yardımcısı Sandor Lezsak, Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali, Macaristan’ın Ankara Büyükelçisi Viktor Matis, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin birer konuşma yaptı.
Konuşmasında, büyük bir kültürel birikime sahip olan halklarımızın, kadim kültürümüzün oluşumuna, gelişmesine ve zenginleşmesine katkı sağlayan önemli şahsiyetler yetiştirdiğini dile getiren ve bunlardan birinin de Macaristanlı Türkolog Gyula Nemeth olduğunu vurgulayan Genel Sekreter Düsen Kaseinov, “Türkoloji’nin mihenk taşı olarak kabul edilen Macaristan’ın büyük bilim adamı Gyula Nemeth; “Türkçe Grameri” adlı eseriyle Türkoloji’ye büyük katkı sağlamış, yetiştirdiği talebeleriyle toplumlarımıza yön vermiş, halklarımızın bilimsel, kültürel ve manevi gelişimine, özellikle dilimize büyük katkılar sağlamıştır.” diye konuştu.
Kaseinov, 2019 yılı Ekim ayında TÜRKSOY ile Macaristan İnsan Kaynakları Bakanlığı arasında imza altına alınan mutabakat anlaşmasıyla, Macaristan ile iş birliğine yeni bir boyut kazandırdıklarını ve karşılıklı düzenledikleri ortak faaliyetlerle halklarımızın kültürel yakınlaşmasına önemli katkı sağladıklarını kaydetti.
Etkinlikte konuşan Macaristan Milli Meclisi Başkan Yardımcısı Sandor Lezsak, Nemeth’in Macar Türkoloji’sindeki önemine değinerek, daha 1930 yılında yayımladığı, Macarların şekillenmesinde de büyük role sahip olan eski Türk kavimleri ve bu kavimler arasındaki ilişkileri ele alan ”Macarların Yurt Tutuşu” kitabının sonraki nesiller için temel kitap mahiyetinde olduğunu dile getirdi. Halkının kökenlerini arayan ve bu kökleri doğuda bulan Nemeth’in Macar halkı için büyük bir değere sahip olduğuna da vurgu yapan Lezsak, Nemeth’in İştvan Mandoki Kongur gibi ünlü Türkologları yetiştirdiğini kaydetti.
Yaptığı önemli etkinliklere bir yenisini ekleyerek Macar halkının önemli bir değeri Nemeth’in anısına bir etkinlik düzenlediği için TÜRKSOY’a ve Genel Sekreter Düsen Kaseinov’a teşekkür eden Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali, Akademi olarak Macaristan ile 2014 yılından bu yana faaliyetlerini her geçen gün artırdıklarını aktardı. Macaristan’ın 2018 yılından bu yana gözlemci üyeleri olduğunu da vurgulayan Kıdırali, önümüzdeki aylarda Macar Türkolog Gyula Nemeth’in 130 yılına ithafen Macar Türkoloji’si adlı bir konferans düzenleyeceklerini ve bu etkinliğe katkı beklediklerini dile getirdi. Kıdırali, Kumuk Şair Badrutdin Magomedov tarafından Macaristanlı ünlü Türkolog İstván Mándoki Kongur’un aziz hatırasına ithafen yazılan ve TÜRKSOY tarafından yayımlanan “Kopan Üzengi” kitabının Kazakçaya tercüme edeceklerini kaydetti.
Macaristan ve Türk Cumhuriyetleri arasındaki iyi ilişkilerin derin ve köklü olduğunu vurgulayan Macaristan’ın Ankara Büyükelçisi Viktor Matis, bu ilişkilerin bugünkü duruma gelmesi için ortak tarihimizdeki birçok önemli kişinin katkıda bulunduğuna dikkati çekti. Bu amaca ömrünü adayan ve bize örnek olacak bu önemli şahsiyetlerden birinin de Gyula Nemeth olduğunu kaydeden Matis, Nemeth’in ayrıca Macaristan Türkoloji kürsüsünün modernleşmesindeki önemine değindi.
Türkoloji araştırmalarının ve biliminin önce Batıda, Avrupa’da başladığına ve geliştiğine vurgu yapan Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin, bu ülkelerin yakın komşularında güçlü bir Türk devletleri olduğunu gördüklerini dile getirdi.
Yaptığı çalışmalarla dünya genelinde Türkoloji alanında kendinden söz ettiren Gyula Nemeth’e 1958 yılında Türk Dil Kurumu’nun “Şeref Üyeliği” verdiğini sözlerine ekleyen Gülsevin, Türkiye Cumhuriyeti’nin Nemeth’e gerekli önemi verdiğini Cumhuriyetin 50. Yılında Gyula Nemeth’e “Şeref Diploması” verdiğini aktardı.
Açış konuşmalarının ardından etkinliğin ikinci hissesinde Türkolog, Emekli Büyükelçi Prof. Dr. İstvan Vasary, İstanbul Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuri Yüce, Türkolog, Türk Konseyi Avrupa Temsilciliği Ofisi Direktörü Büyükelçi Prof. Dr. Janos Hovari, Peter Pazmany Katolik Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Eva Csaki ve Hacettepe Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Emine Yılmaz Nemeth’e ilişkin bildirilerini sundu.
