Türk Macar Kök Birliğinin peşindeki besteci Béla Bartók: 143. yaş günün kutlu olsun


Ekrem Ataer -Gazete Yazarı

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 1923’te imzalanan Türk-Macar Dostluk Anlaşması’nın 100. yıl dönümü olması dolayısıyla 2024’ün Türkiye ve Macaristan’da karşılıklı kültür yılı olarak kutlanacağını açıkladı. Sevindim… Kültürel köklerin ne derece yakın ve iç içe olduğunun bir kez daha aydınlanacağı bir süreç olmasını diliyorum. Umarım sabun köpüğü magazin yaklaşımların değil, akademik, sanatsal ve tarihsel araştırmaların derinleştiği bir süreç olur diye de düşünüyorum.

Tarih içinde kök bağların izlerini kovalarken en çok verinin “Dil” ve “Sanat” yolu ile aktarıldığını görürüz. Dil ve sanat her dönemde değişip dönüşerek yaşayan temel kültür taşıyıcılarıdır. Müzik, dans, halk tiyatrosu, resim, masal, mâni, ninni, lehçe, şîve vs. ise en bilinen alanlardır.

Türk ve Macar kavimlerinin yakınlığı konusunda; dil bilimciler Macarca’nın (Hungary Language) kökenlerinin Ural Dilleri ailesinden olduğu ifade ederler. “Türkçe, dünya dilleri arasında yapı yönüyle sondan eklemeli diller grubunda; köken bakımından da Ural – Altay dil grubunun Altay dilleri ailesinde yer almaktadır.” (1) Türkçe ve Macarca’da ortak kullanılan kelime sayısı ise azımsanmayacak kadar çoktur. Burada Avrasyatik bir dilortaklığı dikkate değerdir.


Bartók Béla szobra a Margit-szigeten Mugli / wikimedia

MEDENİYETİN IŞIĞI İTHAL RENKLERDE DEĞİL KÖKLERDEDİR!

Geleceğe sağlıklı bakabilmek ancak kök bağların farkındalığı ile mümkün olacağı gerçeği Mustafa Kemal’in de sürekli gündeminde olan bir husustur. Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu, Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Halk Evleri, Türk Ocakları ve birçok kurum bu ideal üzre teşkilatlanmıştır. Bu çalışmaların aslında ilk hareket noktası 1909 yılında padişahlık kararnamesi ile kurulan Târih-i Osmânî Encümeni’dir. Târih-i Osmânî Encümeni’nin belge ve yayınlarına girdiğinizde Türk Macar ilişkileri üzerine ciddi yazışmalar ve tespitlere rastlıyoruz ki bir ara bu konu ile araştırmalarımı sizinle paylaşırım.

Kültürel yol haritalarında müzik ve dans ciddi ölçüde kök bağ ilişkisine ayna tutan ip uçlarıdır.

Kaynak ve devamı: aydinlik.com.tr