Kişi başına 18 bin dolar milli geliri olan Macaristan’ın önemi AB’ye üye olduktan sonra daha da arttı. 510 milyonluk pazara ulaşım sağlayan ülkenin, Türk Konseyi’ndeki gözlemci konumunu yakın zamanda tam üyeliğe dönüştürmesi bekleniyor.
Yaklaşık 600 Türk firmasının olduğu Macaristan’da Türk ürünleri avantajlı bir konumda bulunuyor. Macaristan ile ticaret hacmini yüzde 100 artırma hedefi kapsamında 3 milyar dolar olan ticaret hacmi 6 milyar dolara çıkarılacak.
HABER: İSMAİL HAKKI AKKUŞ
Türkiye’nin, Doğu Avrupa’nın önemli ekonomilerinden Macaristan ile kültürel yakınlığı, ticari ilişkilerine de olumlu yönde yansıyor. Macaristan sadece 10 milyon nüfuslu bir ülke değil, yaklaşık 510 milyonluk Avrupa pazarına açılan bir kapı olarak görülüyor. Türkiye ve Macaristan ticaret hacmini artırmak için 1997’de Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladı. Macaristan, 2004’te AB üyesi olduktan sonra Gümrük Birliği’nde ticaret ortağımız oldu.
HEDEF 6 MİLYAR $
Macaristan, 180 milyar dolarlık milli gelirini artırmak ve ekonomisini güçlendirmek için, “Doğu’ya Açılım” politikası oluşturdu. Bu politikada belirlenen hedef ülkeler; Rusya, Çin ve Türkiye. AB ve NATO üyesi olan Macaristan ile Türkiye arasında işbirliğini artırmak için 2013 yılında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi kuruldu. Konsey, iki ülkenin ekonomik ve siyasi anlamdaki birliğini sürdürülmesi için her yıl düzenli olarak toplanıyor. İki ülke arasında ticaret hacminin 3 milyar dolara ulaşmasından sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Macar Başbakanı Viktor Orban, yeni hedefi ise 6 milyar dolar olarak belirledi.
TARIMDA TEKNOLOJİ
Coğrafi ve iklim koşulları ile Macaristan’ın tarım alanları, dünyanın en verimli toprakları arasında yer alıyor. Ülkede 7.4 milyon hektar ekilebilir arazi bulunuyor. Bu arazinin yüzde 57’sini tarımsal üretim, yüzde 21’i ise ormancılık için kullanılıyor. Yıllık 500 bin tonluk mısır üretimi ile AB’nin önde gelen tatlı mısır üreticisi olan Macaristan, tarım sektöründen yıllık 2.8 milyar euro gelir ile dış ticaret fazlasını bu sektörden kazanıyor. Toplam arazi alanının üçte ikisi çiftçilik ve tarım için kullanılan Macaristan’da, üretim için geleneksel teknolojilerin kullanılması verimliliği azaltıyor. Bu alanda yapılacak bilgi ve teknoloji transferi önemli bir yatırım fırsatı olarak görülüyor.
TÜRK FİRMALARI
Merkez Bankası verilerine göre 2002 yılında bu yana Türkiye’den Macaristan’a yapılan doğrudan yatırımlar 65 milyon doları buldu. Dolaylı yatırımlarla birlikte DEİK İş Konseyi’ne göre bu rakam 1.5 milyar doları aştı. Macaristan’a yoğun ilgi gösteren Türk şirketlerinin yatırımları lojistik, telekomünikasyon, inşaat, turizm, enerji ve gıda sektörlerinde yoğunlaşıyor. Ülkede faaliyet gösteren Türk şirket sayısı ise 600’e yaklaştı.
SEKTÖREL FIRSATLAR
AB’ye 2004 yılında üye olan Macaristan, yatırımcıların ilgi odağı olmaya devam ediyor. 2019’da yüzde 4.9 büyüme oranıyla Macaristan, AB üyeleri arasında en hızlı büyüyen ülkelerden birisi oldu. Orta Avrupa’nın merkezi konumunda olan Macaristan, Almanya ve Avusturya gibi Türkiye’nin yoğun ekonomik ilişkileri bulunan büyük pazarlara yakınlığı ile öne çıkıyor. Ülkede özellikle makina, otomotiv endüstrisi, bilgi ve iletişim teknolojileri, sağlık turizmi, yeşil enerji sektörlerinde Türk firmaları için yatırım fırsatları bulunuyor.
OTOMOTİV SEKTÖRÜ
Macaristan, Avrupa pazarına yakınlığıyla otomotiv firmaları için önemli bir ülke konumunda. Macaristan’da 115 bin kişinin istihdamını ve ihracatın yüzde 20’sini de otomotiv sektörü sağlıyor. Audi, Mercedes, Opel, BMW ve Suzuki gibi otomotiv üretici firmalarının yatırım yaptığı ülkede, üretilen ürünlerin yüzde 92’si ihraç ediliyor. Avrupa’daki en yüksek otoyol yoğunluğuna sahip ülkelerin arasında yer alan Macaristan yatırımcılara, 6 farklı Avrupa başkentine iki saat içinde ulaşabilme imkânı da sunuyor. Macaristan elektronik sektöründe 112 binden fazla çalışanı ile Merkezi ve Doğu Avrupa’nın (CEE) en büyük elektronik sağlayıcısı.
TÜRK KONSEYİ ÜYESİ
Türk dünyasında karşılıklı güven ortamının pekiştirilmesi, siyasi dayanışmanın güçlendirilmesi, ekonomik ve teknik işbirliği imkânlarına ivme kazandırmayı amaçlayan Türk Konseyi 2009’da kuruldu. Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan’ın üyesi olduğu konseyde, gözlemci ülke konumundaki Macaristan’ın yakın zamanda tam üyeliğe geçişi bekleniyor. Budapeşte’de açılan Türk Konseyi Avrupa Ofisi, Orta Asya ve Kafkasya coğrafyasındaki Türk-Macar iş birliğini de kuvvetlendiriyor.
500 YILLIK ORTAK TARİHLE GELİŞEN İLİŞKİLER
Türkiye ve Macaristan’ın 500 yıllık ortak bir tarihinin olduğunu söyleyen Tuna Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Andras Rev, İstanbul Ticaret’in sorularını yanıtladı.
YATIRIMLAR ARTIYOR
İş ve yatırım ilişkilerinin gelişimi hakkında neler söylemek istersiniz?
Tarihsel olarak Türkiye ve Macaristan arasında, 500 senelik ortak tarihsel döneme dayalı ve bugünümüzün iş ilişkilerini artıran bir ortak tarihimiz bulunuyor. İki ülke arasındaki ticareti geliştirmek için 2012 yılında Macar–Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası’nı kurduk. DEİK de aynı şekilde iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek için Macaristan İş Konseyi’ni kurdu. İki ülke arasında düzenlenen toplantılar sayesinde iş hacmi önemli ölçüde gelişti ve günümüzde ikinci aşamaya ulaştık. Bu farklı girişimler sayesinde Macaristan’da Türk firmalarının çok ciddi yatırımları var. Macar firmaları da Türkiye’ye yatırım yapmaya başladı.
İSTİHDAMA TEŞVİK
Türk yatırımcılar için cazip sektörler neler? Yatırımcılara ne gibi teşvikler sunuluyor?
Macaristan Yatırım Teşvik Ajansı (HIPA), Macaristan’daki yatırımları destekleyen bir devlet kuruluşu. Macaristan özel teşvikler ve düşük vergilendirme ile çok uygun bir yatırım politikasına sahip, bu nedenle firmalara Macaristan’daki yatırımı ciddiye almalarını tavsiye ederim. Yatırımcılar, Macaristan’ın coğrafi konum itibarıyla AB üretimine sahip olabilirler. Yatırımcılar bu kuruluşlarla veya doğrudan Macaristan büyükelçiliği ile iletişime geçerek çeşitli sektörlerde yatırımlarda bulunabilirler. Örneğin, Eğer Macaristan’a 10 milyon Euroluk yatırım ve 50 kişilik istihdam oluşturduğunuz takdirde HIPA, yatırımınıza yüzde 50’e varan destek sağlıyor. Bu desteğin yüzde 10 ila yüzde 30’u nakit, diğer kısmı ise dinlenme vergisi şeklinde veriliyor.
EKİBİNİZİ GETİRİN!
Türk iş insanlarının Macaristan’a yatırım yaparken dikkat etmesi gereken konular neler?
Macaristan Türkiye’ye kıyasla küçük bir ülke. Yatırımcılara Macaristan’ın mühendislikte güçlü olduğunu söyleyebilirim. Yatırımcılar sadece üretim için değil, iş geliştirmek için de gelebilirler. Macaristan’da genel olarak ‘çalışan’ bulma sorunları var ve bu pandemiyle beraber artmış durumda. Türk yatırımcılar bunu göz önünde bulundurarak çalışma ekibini Türkiye’den getirmesi önemli. Firmaların robotik süreçleri de üretim üretimlerine dâhil etmesini tavsiye ediyorum.
PAZARIN AVANTAJLARI VE ZORLUKLARI
- Uzakdoğu ülkeleri ile gelişen işbirliği
- Yaşlı nüfus oranının artması
- Mevcut firmaların pazardaki hâkimiyeti
- Dış ticaretinin yüzde 90’ının AB ülkelerine olması
- İki ülke arasındaki kültürel ve tarihi bağların güçlü olması
- Ülkede yerleşik nitelikli Türk nüfusunun bulunması
- İki ülke arasında hukuksal altyapının bulunması
- Kurumsallaşmış kamu ve özel sektör
TÜRK ÜRÜNLERİNE GÜVENİLİYOR
Macaristan’da helal gıda alanında faaliyet gösteren ulusal nitelikte tek yetkili kuruluş Macar İslam Cemiyeti. 1988’de kurulan bu cemiyet, Macaristan kanunlarına göre faaliyetlerine devam eden, helal sertifikası veren tek ulusal kuruluş. Türk ürünlerinin bu alanda olumlu bir imaja sahip olması sebebiyle tüketiciler tarafından, bir “Helal Belgesi” talebinde bulunulmuyor.
EN ÇOK NELER SATIYOR?
Otomobil, canlı hayvan, karayolu taşıtlar için parçalar ve büro makinaları.
EN ÇOK NELER ALIYOR?
Otomobil parçaları ve karayolu taşıtları için parçalar, demir veya çelikten eşyalar ve alüminyumdan yapılan eşyalar.
www.itohaber.com