Osmanlı Türk – Macar Tarihi Münasebetlerinde İlk Devir ( 1456’ya Kadar )

Bilim adamı, eğitimci, yazar. Kafkasya’nın Ruslar tarafından işgali üzerine Anadolu’ya göç eden bir Çeçen ai­lesinin çocuğudur. 1913 yılında Beyşehir’de doğdu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi (DTCF) Hun­garoloji ve Tarih bölümünden mezun oldu (1940). Maca­ristan’da Budapeşte Üniversitesi’nde Osmanlı Tarihi ve Bi­zans Filolojisi üzerine doktora yaptı (1947) ve aynı yıl Al­manca öğrenmek üzere Avusturya’ya gönderildi. 1948 sonba­harında Türkiye’ye döndü ve Ankara Üniversitesi DTCF’nde Hungaroloji Öğretim Görevlisi olarak göreve başladı. 1955’de Ortaçağ Tarihi Doçenti oldu. 1957’de Almanya’daki Hum­boldt Vakfı’nın bir bursunu kazanarak Münih’de dünyanın en önemli Bizans Filoloji Enstitüsü’nde iki yıl kendi alanında araştırmalar yaptı.

1959-60 yıllarında Bavyera İlimler Akademisinden de bir araştırma bursu aldı, 1960’da Türkiye’ye döndü. 1973’de Profesör oldu ve Ortaçağ Tarihi Kürsüsü’nde dersler verdi. 1974 öğretim yılında Hungaroloji Anabilim Dalı Başkanı seçildi ve burada yıllarca Macar dili edebiyatı ve tarihi okuttuktan sonra 1982 yılında emekli oldu. 1983’de ABD’nde Harvard Üniversitesi’ne bağlı olan Washington’daki Bizans Araştırmaları Vakfı’nda bir öğretim yılı boyunca kendi alanı ile ilgili araştırmalarda bulunarak 1984’de Türkiye’ye döndü. 1984-1988 yıllarında Ankara Üniversitesi DTCF’nde sözleşmeli profesör olarak çalıştı. 1989 yılında Budapeşte Üniversitesi’ne misafir profesör ola­rak davet edildi. 1991’de yine konuk olarak Macar İlimler Akademisi Başkanı Domokos Kosâru tarafından davet edil­diği Budapeşte’de yeni yayınları öğrenmeye çalıştı ve araştırmalarını sürdürdü. Halen de uzmanlık konularındaki çalışmalarını sürdürmektedir.

Prof. Dr. Şerif Baştav, “Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi”, “Türk Kültürü” ve Türk Tarih Kurumu’nca yayınlanan “Belleten” başta olmak üzere çeşitli yayın organ­larında yazılar yazmıştır. Yazılarında “Toroslu”, “Dr. M. To­roslu”, “Terekboylu” gibi imzalar da kullanmaktadır. Araştır­ma dilleri eski, orta ve yeni Yunanca, Latince, Almanca, Fransızca, Macarca, İngilizce ve az bildiği Rusça’dır. Halen “Bizans İmparatorluğu Tarihi” “Macar-Türk Münasebetleri Tarihi” konusundaki eserlerinin daha sonraki dönemlere ait bölümleri üzerinde çalışmalarını sürdürmektedir. Macar İlimler Akademisi Tarih Kurumu’nun Türkler için hazır­ladığı dört ciltlik “Macar Tarihi”nin ilk cildi Prof. Ş. Baştav tarafından yazılmakta olup Macar bilim adamlarınca yazı­lan diğer üç cilt de onun tarafından Türkçe’ye çevrilecektir. Ayrıca T.C. Kültür Bakanlığı da kendisini ‘Attila” konu­sunda bir eser hazırlamakla görevlendirmiş olup, eserin yazımı sürmektedir. Tamamlanamamış veya yayınlanmamış başka çalışmaları da vardır.

Yayınlanmış eserleri: “Sabir Türkleri” (Ankara 1940), “Ordo Portae”(Fatih’in Ordu ve Devlet Teşkilatı, Budapeşte 1947), ‘Attila ve Hunları” (Macarca’dan çeviri, İstanbul 1962, Ankara 1982), “II. Murad Devri” (Devrin tarihi ile ilgili kaynaklar, Ankara 1973), “XVI. Asırda Yazılmış Anonim Grekçe Osmanlı Tarihi” (Ankara 1973), “Mohaç Meydan Muharebesi” (Ankara 1988 ve 1992), “Bizans İmparatorluğu Tarihi” (Ankara 1989), “Osmanlı-Türk Macar Tarihi Münasebetlerinde İlk Devir’ (1456’ya kadar, Ankara 1991).

Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü

Şerif BAŞTAV