Mezartaşına ‘Kahraman düşmandı’ Yazıp Ağladılar

Budin’in son valisi olan Abdurrahman Abdi Paşa, şehri kuşatan Avusturya ordusu ile savaşırken 2 Eylül 1686’da şehid düşmüş, Macaristan’daki Türk hâkimiyeti böylelikle son bulmuştu.
Paşa’nın mezarını asırlar sonra Macarlar yaptırdılar ve taşına “Kahraman düşmandı, rahat uyusun!” diye centilmence bir ifade yazdılar.

Kanunî Sultan Süleyman tarafından 1541’de fethedilen Budapeşte, yahut bizde o zamanlarda kullanılan adıyla Budin, 145 sene boyunca Türk idaresinde kaldı.

Avusturyalılar bizi Viyana önünde bozguna uğratmalarından sonra, 1686’da, 90 bin kişilik bir orduyla Budin önlerine geldiler. Budin’in son valisi Abdurrahman Abdi Paşa, kendisinden beş kat güçlü olan Avusturya ordusuna iki buçuk ay direndi ve kılıcı elinde şehit düşünceye kadar düşmanı şehre sokmadı. Paşa’nın bu kahramanlığı, Macarlar’ı da etkiledi ve daha sonra yaptırdıkları mezartaşına “Kahraman düşmandı, rahat uyusun” yazdılar.

BUDİN ÖNEMLİ BİR MERKEZDİ

Osmanlı İmparatorluğu, 1526’daki Mohaç Muharebesi ile Macaristan Devleti’ni ortadan kaldırdıktan sonra, ülkeyi yavaş yavaş fethetti ve Budin, 145 yıl Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçası oldu. Budin, imparatorluğun Avrupa topraklarındaki en önemli birkaç merkezinden biriydi ve Avusturya ile Almanya’da yapılan akınlar buradan idare edilirdi.

Avusturya, Budin’i Osmanlılar’dan almak için şehri defalarca kuşattı ama ele geçiremedi ve 17. yüzyılın başlarından itibaren Budin’i işgal planlarını unutup kendi topraklarını korumaya çalıştı. Aynı yüzyılın sonlarına doğru da hiç beklemediği bir anda Budin’i ve bütün Macaristan’ı ele geçirme şansını yakaladı.

Osmanlı İmparatorluğu’nun 1683’te yaşadığı İkinci Viyana kuşatması bozgunundan sonra Avusturya, Macar topraklarını işgale başladı. İlk hedef Budin’di ve şehir 1686’da 90 bin askerle kuşatıldı. Stratejik bir mevkide bulunan Budin’in düşmesi, Osmanlılar için bütün Macar topraklarının kaybı demekti. Budin Valisi Abdurrahman Abdi Paşa durumun farkındaydı ve sonuna kadar direnme kararı vermişti.

PAŞA İKİ BUÇUK AY DİRENDİ

Abdurrahman Abdi Paşa, ömrünü cephelerde geçirmiş 70 yaşlarında tecrübeli bir askerdi. 1668’de yeniçeri ağalığı yapmış, Sadrazam Fazıl Ahmed Paşa ile birlikte Girit seferine katılmış, Bağdat, Mısır, Bosna, Budin, Kamaniçe ve Halep valiliklerinde bulunmuş, 1685’te Budin’e ikinci defa vali tayin edilmişti.

Budin Kalesi, 16 bin Türk askeri tarafından korunuyordu. Düşman ordusu tepeleri tuttuğu için yardım alamamalarına rağmen, Abdurrahman Abdi Paşa düşmana karşı yokluklar içerisinde iki buçuk ay boyunca direndi. Avusturyalılar, 2 Eylül 1686’da Budin’e girerek 145 yıllık Türk hâkimiyetine son verdiler, Abdurrahman Abdi Paşa ise çarpışmalar sırasında şehid düştü.

Avusturyalılar, daha sonra şehirde tek bir Müslüman bile bırakmadılar. Türk eserlerinin hemen tamamı yokedildi ve şehrin asıl sahibi olan Macarlar bile uzun müddet şehre giremediler.

Devami: >>>