Koronavirüs salgını: Macaristan Parlamentosu, hükümete süresiz OHAL yetkisi verdi

Macaristan Parlamentosu bugün hükümete, Başbakan Viktor Orban tarafından talep edilen ülkeyi “koronavirüs salgını boyunca” kararnamelerle yönetme yetkisi verdi.

Muhalefet partilerinden 53 milletvekilinin “Hayır” oyuna karşın iktidar partisi FİDESZ ve ortağı Hristiyan Demokrat Parti’nin milletvekillerinin 138 “Evet” oyuyla kabul edilen karar hükümete, süresi belirlenmemiş bir zaman dilimi süresince ülkeyi kararnamelerle yönetme hakkı tanıyor.

Buna göre hükümet gerekli gördüğü uygulamaları parlamentonun onayı gerekmeden, kararname çıkarak yürürlüğe koyabileceği gibi, eğer engel olarak görürse yürürlükte olan bazı yasaları da iptal edebilecek ve olağanüstü uygulamaları hükümet kararnamesiyle acil olarak gündeme alabilecek.

OHAL, bugünkü parlamento kararına göre hükümete “süresi belirlenmemiş bir zaman dilimi boyunca” bu hakkı tanıyor. Kararın resmi metninde bu zaman dilimi “salgın tehlikesi geçinceye kadar” şeklinde ifade ediliyor.

Muhalefet neden karşı çıkıyor?

Muhalefet partileri, Başbakan Viktor Orban tarafından Parlamento’da gündeme getirilen hükümete olağanüstü yetkiler tanınması talebini reddetmemekle birlikte, bu yasaya OHAL uygulamalarının belirli bir takvimi olması gerekçesiyle karşı çıkmışlardı.

Muhalefet, OHAL’ın iki ya da üç ay için geçerli olmasını, gerekirse daha sonra uzatılmasını önermişti. Ancak bu öneriler parlamentodaki iktidar çoğunluğu tarafından reddedildi.

Muhalefet milliyetçi sağdan, sosyalist sola kadar bu yasanın işlevinin aslında Viktor Orban’ın iktidarını parlamentoya rağmen güçlendirmek olduğunu, yasanın pratikte parlamentonun işlevinin feshi anlamına geleceğini savunuyor.

Hükümetin gerekçeleri neler?

Hükümet ise acil durumlarda hızlı karar alabilmek için parlamento oylaması gibi normal uygulamalara zaman olmayacağını, acil hareket edilmemesi halinde insan hayatının ve kamu düzeninin tehlikeye girebileceğini savunuyor.

Yine hükümetin tezine göre, salgın hastalığın hızlı gelişmesi halinde parlamentonun normal işlevi de tehlikeye girebilir ve parlamento oturumu ya da bir karar alınabilmesi için anayasada gerekli olan çoğunluk sağlanamayabilir. Bu durum ise kamu düzeni açısından ciddi bir risk oluşturabilir.

Anayasaya göre OHAL Yasası hükümeti ülkenin karşı karşıya kaldığı herhangi bir tehlike ve felaket anında memleketin asayişi, vatandaşların can ve mal güvenliği ve kamu hayatının kesintisiz devam edebilmesi için olağanüstü yetkilerle donatıyor.

Bu yasaya göre söz konusu “tehlikenin sona erme anına kadar” ülkede seçim ya da referandum uygulanamayacak.

Ancak Anayasa Mahkemesi, OHAL döneminde de görevine devam edecek.

Tarık Demirkan

BBC Türkce