Kırk yıldır dünyayı fetheden Macar icadı: Sabır Küpü

Sabır küpünün keşfinin 40. yıldönümü 2014 yılında kutlanacak. Ancak, insanlık tarihinin en ilginç “oyuncaklarından” biri olan bu “oyuncağın”, gerektiği önemle kutlanabilmesi için hazırlıklar başladı bile.

Amerika’nın New Jersey eyaletindeki Liberty Science Center ve Google ortak çalışmasıyla ve Hardwar’lı matematikçi Daniel Goroff tarafından çerçevesi çizilen bir konseptle hazırlanan büyük sergi, daha sonra dünyanın 14 büyük kentini de ziyaret edecek.

Milyonlarca dolarlık bütçesi matematik ve bilim vakıfları tarafından karşılanacak olan sergide Rubik Küpü ile ilgili tüm ayrıntılar ve insanın hayal dünyasını inanılmaz bir şekilde harekete geçiren bu oyuncağın insanlık kültürüne nasıl bir etki yaptığının izleri ele alınacak.

Rubik küpü hayranları, bu büyülü nesnenin bilimden astrolojiye, tasarımdan yemek kültürüne kadar, insanoğlunun hayatının her alanına girdiğini ileri sürüyorlar. 1974 yılında Ernö Rubik adındaki genç bir Macar bilim adamı tarafından icat edilen ve de o zamanlar sadece, şekillerin ve renklerin kombinasyonlarını hissettirmek için bir ders aracı olarak tasarlanan bu oyuncak gerçekten de dünyada bir salgın yaratmıştı.

Bilim adamları Rubik Küpünün karşı konulmaz gücünün, içerdiği kombinasyonların inanılmaz yüksek sayısından kaynaklandığını ileri sürüyorlar. Yıllardır Rubik Küpünü inceleyen bilim adamları, trilyon kere trilyonlara varan kombinasyonlar içinde Rubik küpünün her durumda en fazla 20 hamlede çözülebileceğini matematik yoluyla ispat etseler de, insanoğlu henüz bu başarıya ulaşamadı. Bilgisayarlar hala Rubik Küpünü insanlardan daha hızlı çözüyorlar.

Renk ve şekil tasarımı için ders aracı üretirken birden bu büyük oyuncağı icat eden bilim adamı ise tüm bunlara bıyık altından gülüyor. “insanoğlu için en önemli şey oyundur” diyor. “Oyun zihninizi geliştirir, hep oyunlar oynayın ve hayatta hep sevdiğiniz şeyleri yapın. Siz sevdiğiniz işlerle uğraşırken, inanın eninde sonunda başkalarının da çok seveceği şeylere ulaşacaksınız”.

Dahi Ernö Rubik bugün 68 yaşında ve kurduğu şirketiyle hala oyunlar ve oyuncaklar üzerinde çalışıyor. Büyülü Küp kırk yaşına girdiğinde, yüzünden gülümsemesi hiç eksik olmayan büyük mucit de 70 yaşında olacak.

Ve dahi Macar mucidin ve büyük icadının yıldönümü, Budapeşte’de o tarihe kadar inşa edilmesi planlanan büyük bir Macar Dâhileri Müzesiyle kutlanacak.

Müzenin dış görünüşü nasıl mı olacak? Elbette Rubik Küpü şeklinde…

2012-05-19
Tarık Demirkan/BBC