Türkiye ile tarihi yakınlık ve kültürel bağları bulunan Macaristan, Avrupa’nın tam kalbinde yer alması ve gündeme alınan özelleştirme projeleriyle Türk yatırımcılar açısından önemli fırsatlar barındırıyor. Macaristan’a yapılan ihracatın yüzde 95’ini sanayi ürünleri oluşturuyor. İhracatta en üst sıralarda otomotiv ürünlerini görüyoruz. İki ülkenin ortak 50 milyon Avro’luk bir fon çalışması hayata geçirilecek ve kurulmakta olan Türk- Macar Eximbank’ı aracılığı ile Türk ve Macar müteşebbisler bu fondan faizsiz ve geri ödemesiz yararlanabilecek.
ARIFE GAMLI DOĞANOĞLU
arife.gamli@abemedya.com
Türkiye’nin Macaristan’a olan ihracatı 2014 yılında yüzde 6 oranında artarak 694 milyon Dolar oldu. Türkiye’nin Macaristan’dan yaptığı ithalat ise aynı dönemde bir önceki yıla göre yüzde 3 oranında azalarak 1.882 milyon Dolar oldu. İthalat ve ihracat rakamlarındaki gelişmeler sonucunda Türkiye’nin Macaristan’a yönelik dış ticaret açığı 494 milyon Dolar olarak gerçekleşti. İki ülke arasında 1997 yılında imzalanan STA ve 2004 yılında tesis edilen Gümrük Birliği ikili ticaret hacmine olumlu katkı sağladı. 2000 yılında 326 milyon Dolar olan ikili ticaret hacmi 2014 yılı sonunda yaklaşık 6 kat oranında artarak yaklaşık 1.9 milyar Dolar’a ulaştı. İkili ticaret hacminin 5 milyar Dolar’a çıkarılması hedefleniyor. Macaristan’da 114 adet Türk firması faaliyet gösterirken, toplam yatırımlar 100 milyon Dolar civarında. Bu firmaların 40’ı tekstil, 16’sı inşaat ve inşaat malzemeleri, 11’i gıda ve 5’i ise otomotiv yan sanayi sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Diğer firmalar ise hizmetler, mobilya, mücevherat, hediyelik eşya ve elektrikli cihazlar gibi çeşitli alanlarda faaliyet gösteriyor. KOBİ ölçeğinde olan bu firmaların büyük çoğunluğu ticaret ile uğraşıyor. Macaristan’daki önemli Türk yatırımları arasında Çelebi Yer Hizmetleri’nin Budapeşte Havalimanı’nda sağladığı hizmet, küresel Rulman firmasının rulman üretimi, Halk Bankası’nın bankacılık hizmetleri, Ege Seramik’in ticareti ile Sarar’ın hazır giyim mağazası sayılabilir. Öte yandan, Türkiye’de 50’ye yakın Macar firma bulunuyor. Bu firmalar çoğunlukla ticaret, turizm, enerji, kimyasal ürünler ve cam ürünleri gibi alanlarda faaliyet gösteriyor.
MACARİSTAN’A İHRACATTA OTOMOTİV ÜRÜNLERİ EN ÜST SIRALARDA
İki ülke arasında kültürel, tarihi yakınlık ve bağlar bulunmasına rağmen firmalar arasında bu durumu yansıtan bir işbirliğinin henüz tesis edilemediği görülüyor. İki ülke iş dünyasının birbirini daha yakından tanımaları ve özellikle üçüncü ülkelerde ortak yatırımlara yönlenmeleri için Türkiye-Macaristan İş Konseyi olarak üst düzey ziyaretler kapsamında toplantılar, her iki ülke ortamlarını tanıtıcı yönde faaliyetler düzenleniyor. Macaristan’a ihracatta en üst sıralarda otomotiv ürünlerini (karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar ile binek otomobiller ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar gibi) görüyoruz. Macaristan’a ihracatın yüzde 95’ini halihazırda sanayi ürünleri oluştururken, otomotiv sektörünün Macaristan’a toplam ihracattaki oranı yüzde 15’e yakın. Lojistik sektöründe iki ülke arasındaki en önemli sıkıntı geçiş belgelerinin yetersizliği, ödül geçiş belgesi ve kesilen cezaların yüksekliği gibi problemler. Bu sorunların önüne geçilmesi içinse devlet makamları nezdinde çalışmalar yürütülüyor.
DÜNYANIN EN BÜYÜK ÜRETİCİLERİ MACARİSTAN’DA
Macaristan’da doğrudan yatırımların en yoğun olduğu sektörlerin başında imalat sanayi geliyor. Bu kapsamda dünyadaki en büyük 30 otomotiv üreticisinin 15’i üretimlerini Macaristan’da gerçekleştiriyor. Bu alanda faaliyet gösteren toplam yabancı sermayeli firma sayısı ise 121. Bunlar arasında, Mercedes-Benz, GM Opel, Suzuki, Audi, Daewoo-GM, Visteon, Bosch, Knorr-Bremse, Denso, Delphi-Calsonic, Delphi-Packard, Hankook, Bridgestone ve Michelin gibi firmalar bulunuyor. Ayrıca Macaristan’da göreli olarak ucuz olduğu söylenen nitelikli iş gücünün, yabancı firmaların telekomünikasyon merkezleri, teknoloji merkezleri ve Ar-Ge alanlarında bu ülkede yatırım yapma kararlarında önemli bir itici güç olmaya devam edeceği tahmin ediliyor. Elektronik ve optik donanımla ilgili ülkede toplam 470 yabancı firma faaliyet gösteriyor. Bu sektöre gelen yabancı sermaye miktarı ise 3.9 milyar Avro’ya, istihdam edilen çalışan sayısı ise 105 bin kişiye ulaştı. Ayrıca sektörün ülkenin toplam GSYİH içindeki payı ise yüzde 8 seviyesinde bulunuyor. Bu ürün grubunda faaliyet gösteren bazı çok uluslu firmaların ise GE Hungary, Philips, Flextronics, Samsung, Sony, TDK, Nokia, Siemens, Aikawa, Clarion, HP-Compaq, SANYO, National-Instruments, Ericsson, Hitachi gibi bu alanda dünyanın önde gelen firmaları oldukları görülüyor.
İHRACATIN YÜZDE 95’İ SANAYİ ÜRÜNLERİ
Macaristan’a yönelik ihracatın yüzde 95’ini sanayi ürünleri, yüzde 5’ini ise tarım ürünleri oluşturuyor. İhracatta olduğu gibi Macaristan’dan yapılan ithalatta da sanayi ürünlerinin payı yüksek. Macaristan’ın pazar ekonomisinin önümüzdeki 10 yıl içinde daha net, belirgin bir hale gelmesi, başta sağlık sektörü olmak üzere yapılacak kamu reformları neticesinde yeni sektörlere gelecek yabancı sermaye yatırımları ve çok uluslu şirketlerin stratejik dağılımının yeniden belirlenecek olması gibi faktörlerin, ülkeye girecek olan doğrudan yabancı sermaye miktarına olumlu katkı yapacağı öngörüsü yapılıyor. Bununla birlikte, özelleştirme çalışmalarının artık son aşamaya gelmesi ve dünya ekonomilerinde yaşanmaya başlayan krizin, ülkeye girecek olan sermaye miktarının azalması yönünde bir sonuç doğuracağı tahmin ediliyor.
DEİK TÜRKİYE-MACARİSTAN İŞ KONSEYİ BAŞKANI
İSMET GÜRAL: “50 MİLYON AVRO’LUK FON HAYATA GEÇİRİLECEK”
Her iki ülke başbakanları Türkiye ve Macaristan arasındaki ikili ticaret hacmi için 5 milyar Dolar’lık bir hedef koydu. Türkiye’de ofis açan ilk Eximbank Macaristan önümüzdeki dönemde iki ülkenin ortak 50 milyon Avro’luk bir fon çalışması hayata geçirilecek. Kurulmakta olan Türk-Macar Eximbank’ı aracılığı ile Türk ve Macar müteşebbisler bu fondan faizsiz ve geri ödemesiz yararlanabilecek. Türk ya da yabancı yatırımcılar, Türk ya da Macar tedarikçiler ile Türk-Macar Eximbank’ı arasında yapılacak anlaşmayla fondan faizsiz geri ödemesiz kaynak sağlayacak. Bu fon ileriki dönemlerde artacak. Macaristan, Schengen alanına dahil olmasına rağmen Türk işadamlarının seyahatlerinin kolaylaştırılması için Macaristan Büyükelçiliği ile sanayi ve ticaret odalarıyla anlaşmalar imzalamakta. İki ülke arası ticaret Macaristan’ın AB üyesi olması nedeniyle iki ülke Gümrük Birliği çerçevesinde tesis edildi. Bu kapsamda, ikili ticari ilişkilere dair konuların büyük bir kısmı, AB nezdinde gündeme gelen ve çözüm aranan konular haline gelmiş bulunmakta. Macaristan pazarının nispeten küçük ölçekli olması maliyetleri yükselttiği için Türk yatırımcılar açısından bir olumsuzluk gibi görünmektedir. Ancak Macaristan’ın Avrupa’nın tam kalbinde yer alması ve Almanya ve Avusturya gibi pazarlara yakınlığı, önümüzdeki dönemde Macaristan’da gündeme alınan özelleştirme projeleri nedeniyle önemli fırsatlar barındırıyor.
Detaylar: >>>