Kosovalılar niye yeniden Avrupa kapılarını zorluyor?

Kosova’dan Avrupa Birliği’ne ve özellikle de Almanya’ya yönelik 2015 yılının başlarından itibaren görülmemiş bir şekilde artan mülteci akını yeni önlemlerin de gündeme alınmasına neden oldu.

Almanya Priştine Büyükelçisi, her ay Kosova’dan 30 bin dolayında mültecinin kaçak yollardan AB ülkelerine ve özellikle de Almanya’ya doğru yola çıktığını söyledi. Bu durum, eğer önlem alınmazsa bir yıl içinde Kosova ülke nüfusunun altıda birinin göç edeceği anlamına geliyor.

Resmi verilere göre Macaristan’a geçen yıl 42 000 kaçak göçmen iltica başvurusunda bulunmuş. 2014’de Macaristan’da yakalanıp iltica başvurusu yapanların yarısı (21 000) Kosova vatandaşı. Bu yılın sadece ilk altı haftasında ise iltica başvurusu yapan Kosovalıların sayısı 23000, yani 2014 yılının altı aylık iltica başvurusundan da fazla.

Macaristan makamları, her gün Sırbistan Macaristan sınırını kaçak olarak geçen ve tren istasyonlarında, otobüs terminallerinde Avrupa başkentlerine yolculuk yapmaya hazırlanan yüzlerce Kosovalı’nın yakalandığını açıklıyor.

Geçen yıla göre en az dört kat arttığı sanılan Kosova mülteci akımının gerisinde, bundan 3 ay önce Kosova ve Sırbistan arasında yapılan ikili anlaşma yatıyor. Bu anlaşmaya göre Kosova vatandaşları Sırbistan’a pasaport kullanmadan da, yani normal kimlikleriyle geçebiliyorlar. Sırbistan ise Avrupa Birliği ülkesi olan Macaristan’la sınır komşusu.
Kosovalılar günde 1 euroyla geçiniyor

Bu konuyu araştıran gazeteciler aylardır her gün onlarca otobüslük konvoylarla Kosova’dan Belgrad’a potansiyel mülteci taşındığını ortaya çıkardılar. Kosovalılar daha sonra bu iş için organize edilen daimi servislerle sınır yakınlarına geliyor ve geceleri de Macaristan sınırını açıp Macar topraklarına geçiyorlar. Macaristan’dan diğer Avrupa Birliği ülkelerine gitmek için tren ya da otobüs bileti alırken artık pasaport kontrolü yapılmıyor.

Kosova’dan gelenlerin çoğunluğu Romanlar ve Arnavutlar. Macaristan’da yakalanan kaçak göçmenler, ülkelerini terk etmelerinin nedeninin işsizlik ve siyasi yolsuzluklar olduğunu söylüyorlar.

1.9 milyon nüfusa sahip Kosova son derece yoksul bir ülke. İşsizlik oranı %30 ve bu oran gençler arasında % 60’a varıyor. Ücretler de son derece düşük. Bir araştırmaya göre Kosova halkının %18’i günde sadece 1 euroyla geçiniyor. %27’si ise günlük ihtiyaçları için 1.5 euro harcayabiliyor.

Bir televizyon programına konuşan kaçak göçmenlerden biri on yıldır daimi bir iş bulamadığını, bir işe sahip olsa bile ayda yüz yüz elli euroya çalışmak zorunda olduğunu söyledi ve kendisini bir mülteci olarak da görmediğini de ekledi. Kosovalı, “Almanya’ya gidip orada çalışmak istiyorum. Emeğimle para kazanmak istiyorum” dedi.

Almanya bu yeni göç dalgasını engellemek için acil önlemler alınacağını açıkladı. Bu önlemlerden biri, Kosova’nın iltica açısından “güvenlikli ülkeler” statüsüne alınması. Bu statüdeki ülkelerden gelenlerin iltica başvuruları çok çabuk sonuca bağlanıyor. Başvurusu eddedilenler de kısa sürede ülkelerine geri gönderilebiliyor. Böylece mülteci adaylarının bir yılı aşkın bir süre Alman sosyal yardım fonlarından yararlanmasının önlenebileceği düşünülüyor.

Almanya ayrıca kaçak sınır geçişlerinin önlenebilmesi amacıyla Macaristan Sırbistan sınırına gece kontrollerini daha verimli hale getiren cihazlarıyla birlikte Alman Sınır Muhafızları da gönderdi.

Macaristan ise gerekirse sınırlarını tamamen kapatarak radikal önlemler alabileceğini açıkladı.

2015-02-15
Tarık Demirkan/BBC