Macaristan’ın ulusal dansı Çardaş -video-

Macaristan’ın ulusal dansı olan Çardaş, Macarca Csárdás yani “köy hanı (han taverna)” demektir. Macarca “Çarda” kelimesinden türeyen dans “Çardaş” diye okunmaktadır. Çiftlerin yaptığı bir dans olan Çardaş, ağır ritimli bir bölümle başlayıp, coşkulu ve hızlı bir bölümle devam eder.

Çiftlerin dönerek, ayaklarını içe ve dışa doğru savurup basit bir ayak figürüyle yaptığı Czardas doğaçlamayla ilerletilir. Çoğunlukla Çigan orkestrasıyla (genel olarak Macarların yaylı çalgılarıyla yaptığı hareketli müziklerdir) yapılan dansın kökeni 18. yüzyıla dayanmaktadır. Macaristan’ın yanı sıra Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Burgenland, Hırvatistan ,Ukrayna, Polonya, Transilvanya ve Moravya da yapılmaktadır. Geleneksel bir giyimi bulunan dansta kadınlar genelde fırfırlı, bol pileli, kırmızı renkleri barındıran etekler giymektedir.

Doğu Avrupa’da çardaştan uyarlanmış bir salon dansı mevcutken, balede de Slav ve Macar halk dansının adımlarının kullanıldığı abartılı bir çardaş vardır. Çardaş dansının kökündeki ayak figürleri sanatın birçok alanında da kullanılmıştır. Çaykovski’nin “Kuğu Gölü” balesinin bir bölümüne de uyarlanan dans, Franz Liszt’in “Macar Rapsodileri” eserinde çardaşı çağrıştıran bir müzikle dünya genelinde yaygınlaşmıştır. Dünya çapındaki en ünlü Çardaş melodisi İtalyan besteci Vittorio Monti’nin 1904 tarihinde bestelediği, rapsodi formatındaki (klasik müzikte serbest formlu, klasik kalıplara pek uymayan eserlere verilen isim) Csardas (veya Czardas)’tır (aynı zamanda Monti’nin en ünlü kompozisyonudur). Bu eser temasal anlamda filmlerde de yer edindiği gibi (bknz Awaara) müzikte de fon olarak çok kez tekrarlanmıştır.

Video: >>>

Cansu Altaş